In tegenstelling met vorig jaar heb ik mijn jaaroverzicht niet per maand, maar rond thema’s geschreven. Dat is ook wat ik méér wil doen: grondiger analyses maken. Vragen en suggesties zijn welkom.
De plegers van homo- en transfoob geweld krijgen de jaarlijkse homofobieprijs op de nieuwjaarsreceptie van Çavaria in de Antwerpse politietoren. De homofolieprijs gaat naar KV Mechelen, Racing Mechelen en de dienst Diversiteit van stad Mechelen. Schepen Ali Salmi en Henk Van Nieuwenhove van Hattrick komen hem ophalen.
EEN ANTWOORD OP HOMOFOBIE EN HOMOFOOB GEWELD
Khadija Zamouri, Vlaams parlementslid voor open VLD pleit ervoor om lessen over gender te laten starten in het lager onderwijs: “Uit het Zzzip-onderzoek is gebleken dat jongeren negatief staan ten aanzien van homoseksualiteit. Niet verwonderlijk als je weet dat kinderen in de basisschool het woord ‘homo’ al gebruiken als scheldterm. Eén op de zes jonge lesbische meisjes onderneemt bovendien een zelfmoordpoging! We hebben er dus alle belang bij om tijdig correcte en genuanceerde informatie aan onze jongeren te geven over seksuele diversiteit.”
De jongeren van Vision, een jeugdhuis in Schaarbeek, maakten een kortfilm waarin homoseksualiteit bespreekbaar wordt gemaakt. Niet evident voor een publiek dat uit jonge moslims bestaat. Of toch? “In wezen is ons publiek niet homofoob en zelfs tolerant” zegt verantwoordelijke Hassan Bensalah.
Onder de titel Vergeet Sharia4Belgium maak ik een overzicht van allochtone politici en mediafiguren die afstand nemen van homofoob geweld: Sexion D’Assaut, Khadija Zamouri, Selahattin Kocak, Naima Charkaoui, Ali Salmi, Hassan Bensalah, Yamila Idrissi, Riadh Bahri (foto).
Op zaterdag 17 maart wordt door de algemene vergadering van Çavaria op voorstel van Mikpunt en Merhaba een persbericht goedgekeurd . De tekst neemt duidelijk afstand van het ‘wij versus zij’-discours (Holebi’s versus allochtonen) dat meer en meer opduikt. “Als minderheidsgroepen begrijpen we elkaar”, zegt Ç
Çavaria-woordvoerder Yves Aerts. “We kennen de mechanismen van uitsluiting en afwijzing, het gereduceerd worden tot je anders zijn, het beoordeeld worden omwille van je identiteit. En vanuit dat inzicht vinden we het logisch dat we opkomen tegen racisme en elke andere vorm van discriminatie, en meestrijden voor openheid en respect voor iedereen.”
Een discriminatie kan je zeker niet bestrijden met een andere zegt Sam. “Je weet waar zoiets begint, maar niet waar het eindigt. We zijn verheugd dat we voor deze campagne een breed draagvlak vonden. Dit wijst erop dat etnisch-culturele minderheden hun verantwoordelijkheid willen nemen in het maatschappelijk debat waarin mensen op basis van bepaalde kenmerken tegen elkaar uitgespeeld worden”. Daarmee is de toon gezet van een campagne, georganiseerd door Merhaba in samenwerking met andere allochtone organisaties. ‘Je weet waar discriminatie begint maar niet waar het eindigt’. Said van Merhaba: “Allochtonen zijn geen homofoob blok. Tegelijkertijd sturen we een niet mis te verstane boodschap de wereld in: Wij tolereren geen enkele vorm van discriminatie. We pikken noch discriminatie op basis van religie, afkomst, gender of seksuele oriëntatie, noch enige andere vorm van discriminatie”
Brahim Laytouss, de imam van de bekende moskee van Gent aan de Elyseese Velden, heeft in 2012 tijdens het Vrijdaggebed het thema homohaat aangekaart. Een primeur. Ook uit de katholieke wereld kwam een bemoedigend geluid. Aloys Jousten, bisschop van Luik, reageerde op het homofobe geweld in zijn stad.
TRANSGENDERS STAP VOORUIT
Op de algemene vergadering van Çavaria werd niet alleen een belangrijke verklaring over racisme goedgekeurd. Ook rond transgenders (die als doelgroep sedert 2009 deel uitmaken van de koepelorganisatie) werden knopen doorgehakt. Het eisenplatform van de beweging werd aangepast. Fran Bambust wordt de nieuwe woordvoerster van Çavaria.
“Hij verbeeldt het land dat wij graag zouden willen zijn” verklaarde Fran Bambust in De Morgen van 5 december 2012. Fran stelt haar verwachtingen wel zéér hoog. Wij zouden al blij zijn als Di Rupo en zijn regering de wereld al een beetje beter zou hebben gemaakt door iets te doen aan het homofoob geweld.
EEN HOMO ALS PREMIER MET WELK RESULTAAT?
Minister voor Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet (CDH) keert zich tegen de smartphone-applicatie van Outrage! waarmee je homofoob geweld kunt melden: “Men moet niet via allerlei internetsnufjes een privéjustitie invoeren. Iedereen kan op deze applicatie om het even wat melden over om het even wie. Er is geen enkele controle op. We moeten niet naar een klikmaatschappij evolueren. De aanpak van homofoob geweld is het werk van politie en gerecht, niet van privé-organisaties”, verklaarde ze. Zelf houdt ze het voorlopig bij goede voornemens zoals die in het regeerakkoord van de nieuwe regering Di Rupo staan: “De regering zorgt voor een krachtdadige aanpak van geweld tegen holebi’s en transgenders. Ze neemt daartoe gecöordineerde initiatieven in het kader van het gelijkekansenbeleid, het politionele en justitiële beleid, onder meer om de aangiftebereidheid bij slachtoffers van geweld, manifestatie van haat, discriminaties tegen holebi’s en transgenders te verhogen.”
De pride van zaterdag 12 mei zal worden overschaduwd door twee gebeurtenissen. De laffe moord op Ihsane Jarfi en de onaanvaardbare partijdigheid van de Belgische justitie in de rechtszaak tegen Mgr. Léonard. De eerste is vermoord met homofoob geweld, de tweede wordt niet vervolgd omwille van zijn homofobe uitspraken. De meeste aandacht gaat naar de homofobe moord in Luik. De regering ontvangt de LHBT-beweging en belooft een actieplan tegen homo- en transfobie dat tegen 10 november 2012 klaar zou moeten zijn. De woordvoerders van Çavaria en WJNH reageren enthousiast.
Zizo Online schrijft: “We hebben de indruk dat hier vandaag een belangrijk startschot is gegeven”, vertellen beide woordvoerders na afloop van de vergadering, “en we hopen nu dat alle betrokkenen blijven lopen tot we aan de finish zijn.” Het leek de excellenties wel menens, want Joëlle Milquet vroeg om volgende maand al opnieuw samen te zitten om de vorderingen te bespreken. “En dat moet ook”, zegt Yves, “want die zes maanden zullen snel voorbij zijn.” “We tellen al af”, vult Michiel aan.
Michiel is nog steeds aan het aftellen. Het plan zou volgens de laatste verklaringen van Milquet in januari 2013 bekend gemaakt worden.
Het centrale podium van de pride in Brussel kraakt die dag onder de politici. Het is duidelijk dat er dit jaar verkiezingen zijn. Opmerkelijk zijn ook enkele NVA’ers (waaronder een nors kijkende Sigfried Bracke). Toen wisten we nog niet dat de N-VA in Gent de verbeten homofoob Matthias Storme (“Homofobie is een mensenrecht”) op haar lijst zou zetten en de partij in Aalst Karim Van Overmeire, een door de wol gevervde Vlaams Belanger in het schepencollege zou opnemen.
ONS VERHAAL IS INTERNATIONAAL
In Captain Pride aan het Victoriameer lees je over een wel zeer bijzonder pride-optocht in Oeganda.
Outrage! en Het Roze Huis organiseren op 28 februari een flashmob in Antwerpen Centraal. De actie is gericht tegen de plannen om in St. Petersburg “Propaganda van sodomie, lesbische, biseksuele en transgender issues” strafbaar te stellen. In december voeren activisten van ILGA een actie tegen homofobie in Oekraïne.
Een propagandafoto van het Israëlische leger maakt duidelijk wat Pinkwashing betekent: het aantrekkelijk maken van een regime door het als homovriendelijk voor te stellen. In het artikel ga ik daar dieper op in en geef ook informatie over de solidariteit van de LHBT-beweging met de strijd van de Palestijnen.
In het artikel Doden in Hokjes leg ik verbanden tussen vier mensen die door geweld om het leven kwamen: MIVB-controleur Iliaz Tahiraj, Ihsane Jarfi en twee anonieme doden: een asielzoeker die de reis als verstekeling niet heeft overleefd en een scholier die zelfmoord pleegde.
“Na de negende eeuw ging het mis” zegt Muhsin Hendricks, imam en openlijk homo. Mushsin bezocht in 2012 ook ons land waar hij ondermeer deelnam een een conferentie, georganiseerd door Merhaba.
Belgen op hun best. Er loopt een Belgische delegatie op een massale betoging in Parijs voor de openstelling van het huwelijk. Dat weekend verzamelen ook 50-tal activisten voor een ‘Die In’ aan het ministerie van buitenlandse zaken.
Michel Verbruggen van Tels Quels overhandigt een brief aan de kabinetsmedewerker van Didier Reynders met de vraag druk uit te oefenen op Oeganda om de anti-homowet niet te stemmen. De brief werd ondertekend door Tel Quels, Çavaria, Rainbowhouse, ILGA, Amnesty International, Arc-en-Ciel Wallonie en Tels Quels Jeunes. We doen te weinig van dit solidariteitsacties. De strijd tegen ongelijkheid en homofoob geweld zijn wereldfenomenen en de beweging doet er goed aan dat regelmatig in woord en daad te tonen.
De orkaan Sandy trekt over de Amerikaanse westkust. Ook het Ali Forney Center wordt getroffen. Dat is een opvangcentrum voor dakloze holebi’s en transgenders, die in de reguliere centra vijandig worden bejegend door de andere jongeren. Het centrum brengt snel een grote som geld bijeen en kan opnieuw starten. Homofoob geweld én armoede zijn vaak aan elkaar gelinkt. Homofobie komt voor in alle hoeken van de wereld, zelfs in New York waar de strijd voor LHBT-rechten een van haar belangrijkste impulsen kreeg.
ZICHTBAARHEID ROEPT AGRESSIE OP
Dertien boekenwinkels beginnen met een roze boekenplank. “Laat geen van mijn boeken op die plank terechtkomen!” schrijft Oscar van den Boogaard in De Standaard. In Van dik hout zaagt men planken sta ik stil bij de discussie over het belang van homo-identiteit. We zijn veel beter zichtbaar dan pakweg 20 jaar geleden. Dat zal bij een aantal mensen de acceptatie van homoseksualiteit bevorderen, bij anderen zal de homofobie aangewakkerd worden. Dat is voor sommigen onder ons blijkbaar niet altijd even gemakkelijk te verwerken. Het is niet toevallig ook moslims door een grotere zichtbaarheid ook meer discriminatie ondervinden. Barbara Van der Hallen schreef op Kifkif: “Het is niet enkel de nikab die ons stoort, het is alles dat verband houdt met de islam. Het offerfeest, het halal-eten, de sluier, de gebedsruimtes: bij elke concessie bloedt ons westers hart. De islamitische gemeenschap is in feite het slachtoffer van hun volle participatie in de maatschappij. Gemeenschappen die in mindere mate participeren en eigen voorzieningen hebben, krijgen vrij spel. Al ooit iemand horen klagen over koosjer eten of de voedingsvoorschriften van hindoes? Maar de islamitische medemens is voltallig aanwezig op onze scholen, achter onze loketten en in onze ziekenhuizen, dus volgt er een resem aan verboden.”
Hoe gaan we in de toekomst om met zichtbaarheid? Hoe doen andere minderheden dat?
SEKSISME IS WEER HOT EN WE BEGRIJPEN GOED WAAROM
Sofie Peeters heeft met haar documentaire ‘Femme de la rue’ het seksisme opnieuw sexy gemaakt. In Vrouwen over seksisme ga ik na hoe vrouwen er zelf op reageren en hoe zowel het Vlaams Belang als Sharia4Belgium er hun frustraties aan ophangen.
Cavaria-woordvoerder Yves Aerts pleit voor het doorbreken van rolpatronen: “Met z’n allen herhalen we stereotiepe genderpatronen en overheerst de heteronormativiteit. Als een klas kleuters van vijf voor het schoolfeest een project maakt rond de luchtvaart, zie je dat alle meisjes stewardessen zijn en alle jongens piloot. Onbewust wordt iedereen met die cliché’s grootgebracht: mannen horen achter het stuur, vrouwen nemen best een verzorgende rol op. (…) Dat genderstereotiepdenken is wellicht de belangrijkste reden voor homofoob geweld. Daders blijken zich bedreigd te voelen door mensen die zich niet aan die traditionele rolpatronen houden. Een man die te elegant stapt of een vrouw die zich te mannelijk kleedt, daar hebben ze het moeilijk mee.”
In het artikel Seksisme: dit is Belgisch citeer ik feministe Sophie Withaeckx: “Een louter sociaal-economische verklaring, vanuit de achterstelling en frustratie van deze mannen, lijkt me anderzijds ook niet helemaal bevredigend. Zeker is dit een factor die een rol speelt als we dergelijke uitingen van seksisme willen begrijpen, maar als verklaring voldoet dit zeker niet: seksisme is een ideologie, een houding die door sommigen gebruikt wordt om de eigen status van superieure mannelijkheid te bevestigen door uit te gaan van de minderwaardigheid van vrouwen, een houding die klasse en afkomst overstijgt, en waarvoor daders bijgevolg nog altijd persoonlijke verantwoordelijkheid dragen. Seksisme vinden we immers in alle geledingen van de samenleving terug, maar neemt simpelweg verschillende uitingsvormen aan naargelang klasse, afkomst en socioculturele achtergrond.
Vanuit dit opzicht is het seksisme van mannen die zich op de laagste trede van de maatschappelijke ladder bevinden en dat zich uit in fluiten en beledigen, weliswaar irriterend en vernederend, het is tegelijkertijd ook het seksisme van machtelozen: hoe onwenselijk ook, de gevolgen voor de slachtoffers blijven nog redelijk binnen de perken. Anders ligt het bij het seksisme van mannen met macht, en dat zijn vooralsnog eerder witte mannen uit de middenklasse, mannen die beschikken over geld, invloed, en een sociaal netwerk dat hen de hand boven het hoofd houdt. Uit hoofde van hun positie slagen dergelijke mannen erin om ongestoord en jarenlang vrouwelijke werknemers te misbruiken en vernederen, vrouwen wiens klachten kunnen leiden tot hun materiële en sociale degradatie en die er bijgevolg liever het zwijgen toe doen. Geen boetes of gevangenisstraffen voor hen: DSK loopt nog vrolijk rond in Frankrijk,Jos Ghysen geniet van een welverdiende oude dag, en Pol Vanden Driessche krijgt simpelweg een nieuw baantje bij de NVA.”
Tegen seksisme en homo/transfobie? Uiteraard. Maar ook tegen racisme.
LINKSE HOMO EN TRANSGENDER OP PVDA-LIJSTEN
Bij de gemeenteraadsverkiezingen sta ik op de PVDA-lijst in Antwerpen, Catherine Boone op de PVDA-lijst in gent. Tijd om iets te schreven over hoe de PVDA de LHBT-strijd gesteund heeft. Ik citeer Mariela Castro, die rond die in 2012 in België op bezoek was: “Ik denk dat alle mensen die vechten voor hun rechten, met elkaar verbonden zijn. En hun problemen kunnen beter opgelost worden als ze zij aan zij staan, elk met zijn of haar specificiteit. We moeten doorgaan met de strijd voor onze nationale onafhankelijkheid, strijden voor raciale en etnische gelijkheid, en het recht op de gezondheid en onderwijs voor onze bevolking blijven verdedigen. Al deze eisen zijn nauw met elkaar verbonden, je kunt niet voor het ene strijden en het andere aan de kant laten. Dat leidt enkel tot nieuwe overheersing.” De PVDA doet het goed. In tal van steden en gemeenten zijn er verkozenen. In Borgerhout maakt de PVDA op districtsniveau deel uit van een progressieve coalitie. In het bestuursakkoord staat alvast een verklaring tegen discriminatie omwille van seksuele geaardheid.
EEN BELANGRIJK STUK GESCHIEDENIS
Ik heb een blog waarop ik de geschiedenis vertel van het RAF (Roze Aktiefront) een actiegroep die 20 jaar bestaan heeft. De eerste tien jaar staan online. Acties aan scholen, voor aidspreventie,tegen de opkomst van het Vlaams Belang. We gingen weinig uit de weg in die dagen. De eerste tien jaren worden bekroond met een eerste grote manifestatie, die zou uitgroeien tot de jaarlijkse pride.
Een getrukeerde foto op een verkiezingsfolder van het Vlaams Belang van een elkaar kussende Bart De Wever en Patrick Janssens schept verwarring. Een koerscorrectie van het Vlaams Belang? Toch niet. Uiteraard wil het VB haar homofobie zo stil mogelijk houden.
Ze proberen homofobie exclusief te koppelen aan de islam. Fran Bambust van Çavaria zei in Knack van 8 augustus dat als een allochtoon betrokken is bij homofoob geweld er binnen de twee uur een persbericht van het Vlaams Belang op haar bureau ligt om het af te keuren, iets wat nooit gebeurt als het over een autochtoon gaat. Wie door dat laagje prikt ziet dat er niets veranderd is. Mikpunt, de website waarop alle homofobie van het VB verzameld staat is nog steeds een onmisbare bron van informatie. Zeker nu VB’ers met open armen ontvangen worden door de NVA.
DE ECONOMISCHE CRISIS KLEURT ONZE STRIJD
Intussen laat de economische crisis zich scherper voelen. In Griekenland geeft hij ook voeding aan een stevige groei van extreem-rechts. De eerste homobe incidenten waarbij leden van de neonazipartij Gouden Dageraad betrokken zijn worden gemeld. Bij ons wordt Gerolf Annemans verkozen tot nieuwe voorzitter van het Vlaams Belang. Hij wil af van het harde imago van zijn partij. We zijn benieuwd. Annemans blijft wel de grondlegger van de homofobe lijn van het VB.
STRIJD VOOR LHBT-RECHTEN MET STEUN VAN DE VAKBOND 
Ik neem deel aan een vormingsdag van de BBTK over hiv. Blij te horen dat mijn vakbond zich ook bezighoudt met aidspreventie en dat ook doet in solidariteit met de werkers in Zuid-Afrika.
Op mijn blog verschenen in 2012 nog enkele interessante artikels over holebi’s en transgenders in de vakbond. In Ook vakbonden kunnen veel betekenen voor Holebi’s zegt BBTK-secretaris Pascal De Bel: “De TUC (red: Trade Union Congress, de grootste vakbondskoepel in het Verenigd Koninkrijk) is al sinds de jaren 80 met succes actief bezig met de verdediging van de rechten van de Britse holebi’s. 
De TUC riep alle leden op om deel te nemen aan de World Pride en de conferentie. Binnen de Britse vakbond bestaat er ook een actieve holebiwerking, met een jaarlijks congres. Dit jaar viel dat samen met de World Pride. En uiteindelijk zijn holebi’s werknemers als alle andere. Ze dragen mee de gevolgen van de crisis – en in Engeland de gevolgen van de strenge besparingen van de regering Cameron. Bovendien zijn ze uiteraard kwetsbaar voor discriminatie op de werkvloer.”
In Van machinist tot kamermeisje kom ik terug op een onderbelichte studie uit 2010 van het CGKR, dat ook als taak heeft de discriminatie van holebi’s in kaart te brengen. Uit die studie blijkt het belang van een LHBT-vriendelijke vakbondswerking.
Een fragment: “De meeste respondenten omschrijven hun relatie met de collega’s als neutraal, dit geldt ook voor diegenen die hun seksuele geaardheid geuit hebben. Maar er blijven collega’s die het niet kunnen laten om grappen te maken over hun seksualiteit en homoseksualiteit die niet altijd in goede aarde vallen: “Deze grappen verwijzen zeer vaak naar een veronderstelde ‘hyper-seksualiteit’ van homoseksuelen. Zij leggen eveneens soms een verband tussen bepaalde ziektes (seksueel overdraagbare besmettingen, hiv/aids) en homoseksualiteit.”
GASBOETES = SYMPTOOMBESTRIJDING
Gaat de LHBT-beweging mee in de tendens naar méér repressie? Zijn we voor de bouw van meer scholen of van meer gevangenissen? In het artikel Seksuele migratie ga ik verder in op homofobie in de stad. Naar aanleiding van het homofobe geweld in de steden en het debat over seksuele agressie tegen vrouwen kwamen politici met een versterking van de arm der wet: de omstreden gasboetes, lokdames en andere termen die misschien wel kans maken om het woord van het jaar te worden maar die eigenlijk vooral symptomen bestrijden. Boetes opleggen aan jonge kerels die niet eens geld hebben voor een tramabonnement? De kans om werk te vinden is veel kleiner als je Mohammed heet. De maatschappij waarin hij leeft wordt door hem als onrechtvaardig ervaren. Hij zal niet stoppen met verbaal of fysiek geweld te plegen tegen vrouwen en homo’s omdat de maatschappij dat afkeurt. Hij staat zelf heel kritisch tegenover die maatschappij omdat ze hem geen toekomstperspectief biedt. Zolang de sociaal-economische voedingsbodem voor baldadig gedrag en criminaliteit bestaat zal hij zich keren tegen mensen die in zijn ogen lager op de maatschappelijke ladder staan dan hijzelf. Repressie kan die realiteit misschien tijdelijk camoufleren, nooit uitwissen.
Lees hier mijn jaaroverzicht van 2011
Holebiplus 