De ondraaglijke lichtheid van een mening

“Woorden zijn vaak de voorloper van geweld” zei premier De Croo in het VRT-journaal van 8 maart 2021. Hij verwees naar de moord op David Polfliet en – voor de goede verstaander – naar de homo- en transfobe uitspraken van het Vlaams Belang. Dat verband wordt niet gelegd door het Vlaams Belang zelf. VB-parlementslid Chris Janssens had het over ‘niet-Europese, vaak Afrikaanse, islamitische jongens’.

David Polfliet (42) uit Sinaai werd op 6 maart dood aangetroffen in een park naast de spoorlijn in Beveren. Hij zou doodgebloed zijn na messteken. Drie jongens van 16 en 17 gaven zich kort daarop aan. Ze verklaarden dat ze aan ‘pedohunting’ deden. Op YouTube en Instagram circuleren filmpjes waarin leden van de organisatie Pedohunt NL die mannen in groepjes van drie of vier op een gelijkaardige manier benaderen. David zou naar het parkje gelokt zijn via Grindr, een app voor homo’s. Wim Raes van vzw TISZO, die zich burgerlijke partij stelt in de zaak-Polfliet, bevestigde in De Morgen dat er geen enkele jongen met een allochtone achtergrond tussen zit.

David Polfliet (†2021) – Jacques Kotnik (†2012) – Ihsane Jarfi (†2012)

Hoe is dit opnieuw kunnen gebeuren, bijna tien jaar na de moord op Ishane Jarfi en Jacques Kotnik in Luik? De enige echte reactie van de politiek was toen om homofoob geweld zwaarder te bestraffen. Maar met de kritiek dat het dan eigenlijk al te laat is, werd niks gedaan. Waarom kreeg de LGBT+-beweging niet meer middelen om aan bewustmaking te doen in élke school, élke werkplaats, élk rusthuis? Er werd op de LGBT+-organisaties bespaard. Waarom hebben veel holebi’s en transgenders nog steeds schrik van de politie, terwijl die hen net zou moeten beschermen?

‘Alle flikken zijn homo’s’

Op woensdagavond 24 maart 2021 ontruimde de politie het Sint-Pietersplein in Gent wegens teveel volk dat de afstandsregels niet volgde en geen mondmaskers droeg. De ontruiming verliep rumoerig. Niks bijzonders in coronatijden ware het niet dat de studenten gedurende lange tijd homofobe slogans zoals ‘Alle flikken zijn homo ‘s’ scandeerden. De bedenking die je hierbij kunt maken is dat deze toekomstige leiders van het land blijkbaar heel slecht zijn opgevoed. Ze zaten op de lagere of middelbare school toen in 2012 Jacques Kotnik en Ihsane Jarfi vermoord zijn. De overheid beloofde toen maatregelen om het tij te keren. Daar is zo te zien weinig van in huis gekomen. ‘Homo’ blijft een scheldwoord. En het kan van kwaad naar erger: schelden, pesten, geweld, moord.

Niet onder één noemer

Doctor in de antropologie Wim Peumans is er niet gerust in. Hij schrijft in een opiniestuk: “De verhalen van lgbt-moslims die ik documenteerde, tonen net aan hoe je discriminatie niet onder één noemer kan plaatsen. De ene vorm van uitsluiting is verbonden met de andere: homofobie, racisme, seksisme en islamofobie hangen aan elkaar vast.Ik kan een resem beleidsaanbevelingen doen, maar de moord op David Polfliet toont aan hoezeer politici out of touch zijn met wat er leeft in de samenleving.” Zijn vierde boek, Habibi – het lief en leed van lgbt-moslims, verscheen bij Uitgeverij Vrijdag.

Bang en verontwaardigd maar ook strijdbaar

Het gerecht bleef op de vlakte maar dat hield de duizenden reacties op de moord niet tegen. Mensen toonden zich verontwaardigd, bang maar ook solidair. Regenboogvlaggen doken massaal op, sociale media ontploften en voor het eerst kwamen holebi’s, transgenders en hun vrienden samen op pleinen waar dat nooit eerder gebeurde. Niet alleen in de grote steden maar ook in Beveren, Sint-Niklaas en Sint-Kruis-Winkel (waar de ouders van David wonen). Het schepencollege van Sint-Pieters-Leeuw besliste om een regenboogzebrapad ter nagedachtenis van David aan te leggen op het plein waar hij kort voor de moord nog aan het werk was als kraanmachinist.

David Polfliet herdacht in Sint-Kruis-Winkel, vrijdag 12 maart 2021

Het Vlaams Parlement

De zitting van het Vlaamse Parlement van 10 maart werd gekleurd door de moord. De politieke partijen uitten hun verontwaardiging. Ook het Vlaams Belang. Redelijk voorspelbaar. Chris Janssens goot er zoals gewoonlijk een racistisch sausje over: “…dat bij daders van homohaat en fysiek geweld tegen holebi’s niet-Europese, vaak Afrikaanse, islamitische jongens en mannen oververtegenwoordigd zijn.” Dat kennen we intussen. Racisme gebruiken om LGBT+-fobie te bestrijden.

Plaatjes kijken met Bart Somers

Tot grote ergernis van VB en N-VA haalde VLD-minister Bart Somers een pancarte boven: “De heer Van Rooy zwaait hier soms met plaatjes. Ik heb er ook eentje bij, eentje van de velen: niet van een tweede- of derderangsfiguur uit uw partij, maar van de heer Tom Van Grieken, uw partijvoorzitter. In 2011 zegt hij, op het moment dat Elio Di Rupo eerste minister wordt: ‘Dat is niet mijn regering, omdat hij een socialist is, geen Nederlands spreekt, een immigrant is, maar ook omdat hij gay is’. In het hoofd van uw partijvoorzitter kan iemand met een andere seksuele geaardheid dus geen eerste minister zijn.” Somers verwees ook naar een recente uitspraak van VB’ers: “Ik kan verder gaan. Ik kan de heer Bart Claes citeren op 7 oktober 2020: ‘Transgender Petra De Sutter is de verpersoonlijking van het cultuurmarxisme.”

Het cultuurmarxisme — in de volksmond ‘politieke correctheid’ – is volgens het Vlaams Belang de grondoorzaak van alle Westerse teloorgang. Zie artikel op de website van Lava.

Bart Somers met tweet van Tom van Grieken in het Vlaams Parlement

Somers riep VB-parlementslid Chris Janssens op “…om niet alleen hier een verklaring af te leggen over het verwerpen van homohaat, maar om eens grondig te praten met uw partijvoorzitter, met uw fractieleden, met al uw kopstukken, ook met de mensen achter de schermen.”

Beginselverklaring

Jos D’Haese van de PVDA sloot zich aan bij Somers: “Ook ik heb me ongelooflijk gestoord aan de hypocrisie van het Vlaams Belang in dit debat over homohaat. U weet zelfs nog niet wie de daders zijn van die gruwelijke moord maar u bent al gemeenschappen aan het viseren, terwijl u heel goed weet dat u vooral een probleem hebt in uw eigen gemeenschap, met onder andere een parlementslid in dit parlement (D’Haese verwijst hier naar Filip Brusselmans), dat overal waar het kan, gaat verkondigen dat homo’s nooit normaal zullen zijn. En u komt hier dan zeggen dat homohaat niet kan. Het zou er verdorie nog aan ontbreken. Maar het gaat wel net een beetje verder dan dat, mijnheer Janssens. Ik snap dat u misschien niet overal met regenboogvlaggen wilt gaan zwaaien. Dat zullen wij dan wel doen om de rechten van holebi’s te verdedigen. Maar u kunt misschien al beginnen met uit de beginselverklaring van het Vlaams Belang het verzet tegen het homohuwelijk te halen. Want dat soort zaken, mijnheer Janssens, die vandaag nog altijd op jullie website staan, leggen de fond voor de idee dat homo’s, lesbiennes, biseksuelen en transgenders niet normaal zijn. En het is bij het starten van het denken dat het niet normaal is, dat de homohaat ook start. En daar ligt ook jullie verantwoordelijkheid vandaag.”

Uit de beginselverklaring van het Vlaams Belang

Jos verwees naar Ihsane Jarfi, het eerste slachtoffer van dodelijk homofoob geweld in dit land en hij prees de vader van Hassan Jarfi: “die zelf moslim is en islamleerkracht, heeft op het moment dat zijn zoon vermoord werd, mijnheer Janssens, alles laten vallen om alle scholen in het land rond te gaan om te sensibiliseren tegen homohaat. Wel, mijnheer Janssens, die vader van dat slachtoffer heeft meer empathie en tolerantie in zijn kleine teen dan heel jullie extreemrechtse bende samen.”

Hassan Jarfi spreekt de studenten van L’Ecole Polytechnique in Seraing toe (2014).

Het werd teveel voor Kamervoorzitter Liesbeth Homans (N-VA): “Collega’s, ik vond dit eigenlijk een zeer sereen debat, wat het eigenlijk ook absoluut waard is. Die laatste opmerkingen, niet alleen die van u, collega D’Haese, ontsieren het debat ontzettend, vind ik persoonlijk.” Applaus bij de N-VA en het Vlaams Belang.

Je kan het volledige verslag van deze plenaire vergadering van het Vlaams parlement hier lezen.

Hassan Jarfi – Jos D’Haese

Later die week en ook in het weekend werden her en der rouwplechtigheden voor de vermoorde David georganiseerd. Op de herdenking in Beveren werd naast premier De Croo zelfs een vertegenwoordiger van het koninklijk hof gezien. De reacties op de moord zorgden voor een opstoot van LGBT+-activisme en hopelijk schudt dat de politieke wereld wakker. Minister Bart Somers had intussen ook vergaderd met vertegenwoordigers van jongerenbeweging Wel Jong Niet Hetero. De Vlaamse koepelorganisatie Çavaria stelt zich burgerlijke partij voor de moord in Beveren.

Jammer dat daar eerst iemand voor moest sterven.

Herdenking van de moord op David, door het Antwerpse Roze Huis, zaterdag 13 maart 2021, Groenplaats

En toen kwam… Jef Elbers

Jef Elbers (73) werd door het Vlaams Belang voorgedragen als lid van de raad van bestuur van het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF), dat overheidsgeld investeert in Vlaamse films, tv-series en games. Na zijn carrière als Vlaams-nationalistische protestzanger werkte hij als scenarist van tv-programma’s: hij schreef Merlina, Postbus X, Interflix en Mik, Mak en Mon onder zijn pseudoniem Dick Durver.

Eerst even een gedicht van de heer Elbers, geschreven nadat hij in 2015 in Brussel naar de Pride was gaan kijken:

In een telefonisch interview met De Standaard bevestigde hij dat de tekst van zijn hand is. “Ik vind een gaypride echt vies. Het exhibitionisme op die karren, die strontkarren, met hun spulleke in een suspensoir… Mannen die elkaar aan het aflebberen zijn en vrouwen die elkaar aan het aflebberen zijn…”

De Standaard tekende nog enkele reacties op van Elbers: “Ik heb op Ketnet dingen gezien die echt vunzig waren, (…) Het is precies of heterofilie abnormaal wordt. Iedereen moet homofiel zijn, dat wordt opgehemeld. Voor mij mag iedereen zijn seksualiteit beleven zoals hij wil, daar heb ik geen probleem mee. Maar men moet dat niet voorstellen als de normale seksualiteit. De normale seksualiteit is nog altijd de heteroseksualiteit.” En transgender is een ziekte? “Dat promoten is een ziekte, die het brein aantast. Transseksualiteit is ­abnormaal en dat zeg ik zonder waardeoordeel: het is niet de norm, dus ab-normaal.

Waarom haalt het Vlaams Belang iemand van stal die dergelijke haat uitbraakt? En dan nog eens kort na een moord met een duidelijk homofoob motief? Vooreerst staat wat Elbers zegt met zoveel woorden in hun beginselverklaring. Verder is het aanvallen van de Pride – een van de grootste manifestaties voor LGBT+-rechten die elk jaar Brussel aandoet – een blijvertje bij het Vlaams Belang. Ze maken handig misbruik van het beeld dat nogal wat mensen over de Pride hebben als apolitiek decadent feestje. Terwijl het een massale bijeenkomst is waar de politieke eisen van de beweging jaarlijks krachtdadig gepresenteerd worden. Politiek gezien is de Pride een vuist die jaarlijks door niemand kan worden genegeerd.

Handen af van onze Kinderen’

VB-voorzitter Tom Van Grieken omschreef Jef Elbers in De Afspraak als ‘een rebel’. Hij behoort tot de eerste generatie die het Vlaams Belang bevolkte en haar sporen had verdiend in voorlopers als de Volksunie (VU). De groep waar ze lid van waren – de VMO (Vlaamse Militantenorde) werd na ettelijke gewelddaden tegen migranten en politieke tegenstanders verboden. Nog zo’n rebel was Xavier Buisseret (1941-2020). een van zijn strijdmakkers in de VMO. Ik mocht persoonlijk met Buisseret kennismaken toen ik in de jaren ’80 deelnam aan een campagne van de linkse LGBT+-actiegroep Het Roze Aktiefront. We deelden toen pamfletten uit aan scholen met informatie over homoseksualiteit. Daarbij kwamen we in 1985 aan de poorten van het Onze Lieve Vrouw van Lourdes-college in Edegem in botsing met een knokploeg onder zijn leiding. Buisseret schreef daarover onderstaand verslagje in Jef Elbers-stijl: “Een drietal geslachtslozen begon op zeker ogenblik pamfletten uit te delen. Enkele maar, want ze waren erg vlug afgepakt. Een kleine streling, een paar korte rukken en tot afscheid nog een gouden voetafdruk op hun werkterrein”. De vrouwen in het Vlaams Belang kregen toen ook een rol: ze mochten aan de overkant van de straat gaan staan met een spandoek: ‘Handen af van onze Kinderen’.

Uit de Nieuwsbrief van het Roze Aktiefront, 1985

Buisseret werd enkel jaren later veroordeeld voor dit geweld tegen de LGBT-activisten. Nog later viel hij in ongenade bij het VB omdat hij als ‘verantwoordelijke van de Vlaams Blokjongeren’ de borsten van enkele meisjes had betast. Handen af van onze kinderen. Juist ja.

Een mening, of het aanzetten tot discriminatie?

Als de LGBT+-fobie van het VB ter sprake komt en Tom Van Grieken is in de buurt dan krijg je steevast dezelfde reactie: De VB-voorzitter verklaarde op Radio 1 dat hij mannen in een jurk ook niet normaal vindt: “Ik vind dat inderdaad niet normaal. Mag dat nog? Van mij mogen die heren in hun kleedje op straat lopen zo veel als ze maar willen. Leven en laten leven, zeg ik altijd. Maar mag ik ook nog een persoonlijke mening hebben? Er is een groot verschil tussen haat en discriminatie, en gewoon zeggen: ‘Ik vind dat niet normaal.”

Uiteraard mag iedereen van mening zijn dat ‘mannen in een jurk’ niet normaal zijn. Het probleem daarbij is: als je dat als voorzitter van een partij blijft beweren er een moment gaat komen waarop je dat ook gaat verbieden. Daarvoor dienen partijen namelijk: om hun meningen in beleid om te zetten. En dat maakt dit soort ‘meningen‘ problematisch. Blijven we even bij de jurken. Een middelbare school in Mariakerke riep haar mannelijke leerlingen op om op een bepaalde schooldag in rok naar school te komen. “We vinden het belangrijk dat leerlingen zichzelf kunnen zijn, ongeacht hun gender, seksuele geaardheid of manier van kleden” legde Josefien de Backer (16), een van de leerlingen uit. Van Grieken reageerde afwijzend in een tweet: “Laat jongens jongens zijn en meisjes meisjes”.

Een mening. Maar laten we het antwoord van het VB op een van de vragen die naar de aanloop van vorige verkiezingen aan de politieke partijen werd voorgelegd even bekijken. Hier gaat het over het beleid dat ze willen gaan voeren. In De Stemwijzer kregen politieke partijen een aantal stellingen voorgelegd. Stelling 15 luidde: In de kleuterklas moet het thema homoseksuele relaties aan bod komen.

Het Vlaams Belang is het daar helemaal mee oneens: “Laat kinderen, kinderen zijn. Seksualiteit maakt geen wezenlijk onderdeel uit van de leefwereld van kleuters, dus laten we dat zo houden.” Onder een oproep op de facebook pagina van het LGBTQ+ Network van een studente kleuteronderwijs om mee te werken aan een praktijkonderzoek naar ‘hoe we als kleuterleerkracht homoseksualiteit in het onderwijs kunnen includeren’ reageert een homo: “Als ik daar als kind les over had gehad, dan had mijn leven er gans anders uit gezien, en veel prettiger kunnen zijn!” Kinderen beschermen tegen pesterijen – door op tijd les te geven over gender en seksualiteit – mag van het VB niet.

Als het Vlaams Belang in 2024 de verkiezingen wint en de N-VA dwingt tot het vormen van een coalitie op Vlaams niveau is de kans dus groot dat deze ‘meningen’ omgezet worden in beleid. Je mag er niet aan denken dat de volgende minister van onderwijs een Vlaams Belanger zou zijn.

Dat zijn dus geen meningen meer, dat zijn de krijtlijnen van een beleid. Verpakt als ‘meningen’ en onderstreept met de nodige cartoons en memes. Zoals deze van VB-gemeenteraadslid Ilse Annemans uit Dendermonde over Petra De Sutter.

VB-gemeenteraadslid Ilse Annemans over Petra De Sutter

De mening wordt een misdaad

Tom van Grieken en Chris Janssens mogen nog zo hard roepen dat ze de moord op David afkeuren, hun ‘meningen’ over LGBT+-personen vallen niet in dovemansoren bij bepaalde groepen mensen. De oorzaken voor LGBT+-foob gedrag zijn ingewikkeld en factoren als een laag zelfbeeld, traditionele rolpatronen (al dan niet gedragen door religie) en machismo lopen vaak door elkaar. Als ik dit schrijf weten we nog weinig over wat de drie daders dreef. Maar het discours van het VB is wel degelijk giftig en zoals Alexander De Croo het opmerkte: “Woorden zijn vaak de voorloper van geweld”.

“Het valt op dat daders van homogeweld tegenwoordig vaak erg jong zijn”, zegt Chris Paulis in Humo. Als doctor in de sociale antropologie doet ze al dertig naar onderzoek naar LGBT-fobie en praat ze met plegers van LGBT+-foob geweld. Hoe kijkt ze aan tegen extreemrechts? Paulis: “Daar komt homofobie ook meer voor, maar dat geldt voor alles wat de oppermacht van de blanke heteroman in de weg staat. Er is meer racisme en afkeer voor feministen. (…) Extreemrechts neemt tegenover vroeger veel meer ruimte in in het publieke debat, onder het motto van de vrijheid van meningsuiting. Zo worden hun stellingen ook steeds meer genormaliseerd en circuleren er ook meer homofobe ideeën.”

Het volledige artikel uit Humo kan je hier downloaden