Op 1 mei 1990 – dag van de arbeid – publiceerde de actiegroep Roze Aktiefront (RAF) een herwerkte versie van zijn platform. Dat is intussen 25 jaar geleden. Het is geen literair meesterwerk, maar nauwelijks verouderd. Het RAF voerde ludieke én harde acties en gebruikte daarvoor de moderne methodes zoals T-shirts, posters en spandoeken.
Het RAF werd in 1981 opgericht als vervolg op De Rooie Vlinder (1976 – 1981) . en werd ontbonden in 2001. De holebi- en transgenderbeweging heeft dus gedurende dertig jaar een linkse en militante vleugel gehad die haar stempel drukte op die beweging en ook de basis legde voor de overwinningen die in het begin van deze eeuw werden behaald. De antidiscriminatiewet (december 2001) de openstelling van het huwelijk (2003), het recht op adoptie door homo- en lesbische koppels (2006) en een aangepaste wetgeving rond transseksualiteit (2007) werden begin deze eeuw gerealiseerd. Zonder de inspanningen van tientallen activisten zou dit nooit gelukt zijn. “We proberen niet alleen op korte maar ook op lange termijn resultaten af te dwingen. Veel van het werk dat we nu doen, zal pas later vruchten afwerpen” schreef het RAF in 1990. Het werk dat de RAF-militanten hebben gepresteerd heeft inderdaad pas tot resultaten op nationaal vlak geleid nadat het RAF al een tijdje ontbonden was.
Actie loont
Vanuit het RAF werd sterk de klemtoon gelegd op het vasthouden aan een eisenplatform, zoals we dat nu nog altijd gebruiken in verkiezingstijd of op de jaarlijkse Pride. Net zoals de milieubeweging of de vakbonden komen we op straat voor concrete zaken. Ook dat was niet evident in de jaren ’80 van vorige eeuw. We kwamen uit een periode dat de beweging zo braaf mogelijk bleef. Er werd altijd wel iemand aangeduid die een beleefde brief zou schrijven naar politici met de vraag om ons niet te vergeten. Daar kwam uiteraard niet veel van in huis. De Rooie Vlinder en het Roze Aktiefront waren duidelijk: de maatschappij gaat onze eisen niet ernstig nemen als we er niet rond mobiliseren. Uit het RAF-platform: “We willen zoveel mogelijk mensen confronteren met homoseksualiteit, met onze strijd tegen de discriminatie ervan, met onze eisen. Deze coming-out kan op vele manieren en in vele vormen, waarbij wij de nadruk leggen op acties op straat waarbij zoveel mogelijk mensen kunnen betrokken worden. Daarnaast ondersteunen en propageren we individuele vormen van coming-out: niemand kan verplicht worden verstoppertje te spelen. Het naar buiten komen als groep enerzijds en als individu anderzijds zijn niet aan elkaar tegengesteld maar vullen elkaar aan.”
Eensgezinde actie
In een interview met drie kernleden van het RAF dat in 1996 in Zizo verscheen wordt ook het belang van een zo breed mogelijke samenwerking onderstreept: “We hebben ons na lang twijfelen aangesloten bij de FWH (Nu: Çavaria) na de eerste Roze Zaterdag in ’90, omdat er naar aanleiding van de Roze Zaterdag al een materieel noodzakelijke samenwerking was. We vinden het belangrijk ons ideeëngoed, het militantisme, de maatschappijkritiek, niet in één groepje te stockeren, maar over te brengen naar de rest van de beweging. (…) Er bestond aanvankelijk angst dat door de aansluiting bij de FWH het RAF zijn eigen radicalisme zou verliezen, maar het tegendeel is waar. We onderscheiden nu meerdere niveaus van actie voeren. (…) Naast onze eigen acties, ondersteunen we nu acties van andere groepen en van de FWH. “
Patriarchaat en Kapitalisme
Uit het RAF-platform: “Het patriarchaat, waarin het gezin de hoofdrol speelt, staat gelijke behandeling van homo’s en hetero’s in de weg. Het moet afgebroken worden. Het kapitalisme, dat de wereldbevolking verplicht te werken om een kleine groep te verrijken bestendigt die ongelijkheid. Het moet vervangen worden door een maatschappij waar gelijkheid van man en vrouw, sociale rechtvaardigheid voor elk individu, solidariteit en de definitieve loskoppeling van seks en voortplanting een feit worden. Het fascisme, de hardste vorm van kapitalisme en tegelijk van homo-onderdrukking moet verboden, voortdurend bestreden en ontmaskerd worden.” Deze tekst had vandaag kunnen geschreven zijn. Ook het gevaar van extreem-rechts kreeg veel aandacht.
Enkele ex-RAF-leden zouden dit werk verder zetten door in 2006 Mikpunt op te richten. Deze groep stelde zich als enige doel de homofobe houding van het Vlaams Belang onder de aandacht te brengen.
Open en sociaal
Een van de belangrijke troeven van het RAF en de progressieve stromingen in de holebi- en trangenderbeweging was het open en solidair karakter van de standpunten en de acties. Men nam dan ook regelmatig deel aan manifestaties voor de rechten van allochtonen, vrouwen Het RAF was regelmatig aanwezig in de sociale strijd. Men maakte komaf met de krampachtigheid die de beweging in in de jaren ’50 en ’60 kenmerkte. Dat was nieuw in België. Uit het RAF-platform: “Als we om ons heen kijken stellen we vast dat we niet als enigen de dupe zijn. Vrouwen lijden onder seksisme. Lesbiennes worden dubbel onderdrukt: als vrouw en als lesbienne. Er is racisme tegenover migranten en politieke vluchtelingen. Arbeid(st)ers worden afgejakkerd in de bedrijven. Jongeren onder de 18 hebben nauwelijks rechten. In de Derde Wereld sterven miljoenen mensen van honger en onderontwikkeling. Dergelijke problemen laten ons niet onverschillig. We zijn solidair met bewegingen die, waar ook ter wereld, door het kapitalisme en de mannenmaatschappij verdrukt worden en daartegen vechten. Ook de homobeweging heeft die solidariteit nodig, we zijn op onszelf immers te klein om grote maatschappelijke veranderingen teweeg te brengen.” We zagen onlangs de koepelorganisatie Çavaria in de parade van Hart boven Hard. Het is belangrijk dat die link met de sociale strijd terug wordt opgenomen. We weten intussen dat wetten die ons beschermen niet automatisch tot een gedragsverandering bij het publiek leiden. Een grote aanwezigheid onder het publiek – en vooral dat deel van het publiek dat ook een sociale strijd voert – is daarbij noodzakelijk.
Lees hier het RAF-plaftorm uit 1990.
Er verschijnt een overzicht van de werking van het RAF. De eerste jaren vind je hier.
Holebiplus 