Het zal je maar overkomen: door een politicus ge-out worden in aanwezigheid van de wereldpers. Het overkwam Riadh Bahri. We bekijken deze uitschuiver even in een historisch kader. En wat heeft dit ook alweer met het Vlaams Belang te maken?
De Feiten
Johan Van Overtveldt sprak op 10 november op een persconferentie van het Europees Parlement. Na zijn toespraak konden journalisten via de videoconferentie vragen stellen. De eerste die dat deed was VRT-journalist Riadh Bahri. Terwijl hij op het scherm verscheen, bleef de live-uitzending gericht op het beeld van Van Overtveldt en de andere onderhandelaars van het Europees Parlement, in afwachting van de vraag. Van Overtveldt corrigeerde de woordvoerder die het woord wilde geven aan ‘madame’ Bahri en voegde er in het Engels aan toe: “He’s gay (hij is homo)”. Deze woorden waren bedoeld voor zijn mede-onderhandelaars, maar ze werden live door alle Europese journalisten gehoord die de persconferentie volgden.
Excuses zijn hier op hun plaats
Van Overtveldt heeft zich bij Bahri verontschuldigd voor het incident. Terecht. Tom Lanoye geeft nog een goede raad mee in Humo: “Ik mag hopen dat je je niet gekwetst voelde door die Van Overtveldt en zijn knullige persvoorlichter. Want als je dáárdoor al van je à propos raakt, dan hebben het leven en het vak van journalist nog vele blutsen en builen voor je in petto. Wat ik echter tegelijkertijd óók hoop – relnichten onder elkaar – is dat je je tegenover Van Overtveldt onder vier ogen wel degelijk tot in je ziel gekwetst en zeer verontwaardigd hebt betoond. Dat lijkt me op zich al een heerlijke machtspositie. Laat die smiecht maar eens lekker kronkelen!”
Het is niet omdat wij het weten…
Wisten we al dat Riadh homo is? Ik wel. En nogal wat Vlamingen. Onlangs verscheen er een interview met zijn vriend in het weekblad Humo. Riadh speelde ook met het thema in De Slimste Mens op Vier. Riadh en zijn partner doen dus vrij probleemloos aan wat we COMING-OUT noemen. Naar de Engelse uitdrukking ‘Coming Out of the Closet’. Uit de kast komen. Weet héél Europa dat Riadh homo is? Intussen wel. En dat zou best eens problematisch kunnen zijn. Ook in landen als Polen en Hongarije weten ze dat nu. Dat zijn landen waar je als homo problemen kunt krijgen. Dat kan dus gevolgen hebben voor zijn werk als journalist.
Wat is nu eigenlijk het verschil?
Ik erger mij al jaren aan de slordigheid (of het gebrek aan oprechte interesse) bij vele media bij het gebruik van de termen OUTING en COMING-OUT. Als de uitschuiver van Johan Van Overtveldt al één verdienste heeft dan is het wel dat het verschil nu weer iets duidelijker is geworden. Bekijken we even de definities zoals ze in de brochure Uit de Kast werkt beter staan:
Bemoei u aub met uw eigen zaken
Niemand heeft er zaken mee of je homo, hetero, bi of iets daartussen bent. Je beslist honderd procent zelf over waar, wanneer en aan wie je dat vertelt. Iedereen die LGBT+ is, wéét wat een worsteling het kan zijn om het bekend te maken: in je familie, je vriendenkring, op je werk, op school of in het RVT waar je als hulpeloze senior belandt. Uit de kast komen doe je elke dag opnieuw. Belangrijk is dat je het proces zelf volledig in handen hebt. Niemand heeft het recht om dat in jouw plaats te doen.
Van Overtveldt ging hier dus over de schreef. Hij deed aan OUTING. Dat is iets helemaal anders dan COMING-OUT. OUTING wil zeggen dat iemand in jouw plaats je homo-identiteit prijs geeft: wat Van Overtveldt dus deed met Riadh. We kennen het fenomeen uit landen zoals Iran of Saoudie-Arabië waar homo’s ‘ontmaskerd’ worden en dat vaak met hun leven bekopen. Outing kan héél gevaarlijk zijn.
Ja, we hebben het zelf ook gedaan
Outing was ooit een wapen dat door de LGBT+-beweging werd gebruikt in de VS. In de jaren ’80 van vorige eeuw werden homomannen massaal getroffen door HIV, het virus dat AIDS veroorzaakt. Het virus zorgde in de VS en Europa voor een massaslachting onder (vooral) homomannen en sekswerkers. Bovendien werd AIDS door rechts en extreemrechts tot ‘homoziekte’ gebombardeerd. De LGBT+-beweging had tevergeefs geprobeerd om politici die zelf homo waren zover te krijgen dat ze de slachtoffers de nodige medische verzorging en ondersteuning kregen. Die homoseksuele politici bleven meestal potdoof voor de smeekbedes van de beweging. Ze zaten meestal ook nog in de kast. Hun homo-identiteit was enkel bekend bij homo’s zelf en niet in de politieke partij waarin ze actief waren en ze hadden in hun partij of bij de overheid vaak een hoge functie. De LGBT+-beweging werd het zo beu dat ze op een bepaald moment de namen hebben bekendgemaakt van machtige politici van wie ze zeker wisten dat ze homo waren en aan te klagen dat ze weigerden om de problemen van de homo’s met AIDS ernstig te nemen. Outing werd een scherp drukkingsmiddel dat heel wat beroering veroorzaakte. Het was hard tegen hard. Politici en bedrijfsleiders als Malcolm Forbes en Roy Cohn werden ge-out. Ook artiesten zoals John Travolta, Richard Gere en Richard Chamberlain moesten eraan geloven.
Outing in België
In België pikte de linkse actiegroep Roze Aktiefront (RAF) de actie op. Hier werd enkel gemikt op BV’s (Bekende Vlamingen) die in de kast zaten, niet op politici. De wenskaartenactie deed hier het nodige stof opwaaien. Het RAF riep leden en sympathisanten op om naar aanleiding van nieuwjaar naar vier BV’s een wenskaart te sturen met een oproep om uit de kast te komen. Het ging hier dus niet over directe OUTING maar de goede verstaander wist genoeg. En vermits het over BV’s ging kreeg de actie nogal wat aandacht in ‘de boekskes’. De actie kreeg ook veel kritiek. De Vlaamse LGBT+-beweging hield het bij artiesten en BV’s. In 1997 werd de redactie van het LGBT+-blad ZiZo voor de rechter gedaagd omdat het de vier jongens van ‘Get Ready!’ had geout als ‘duikelnichten’. Het management en de ouders van de bandleden ontkenden de ‘beschuldigingen‘ en vonden dat het blad de privacy van de zangers had geschonden. Op de Pride van 1996 in Brussel werd het thema vooral door jongeren opgepikt.
Outing in de politiek
Het RAF publiceerde in 1991 een brochure waarin de actie werd uitgelegd en geëvalueerd. Daarin werd ook de mening van journaliste en openlijke lesbienne Ingrid De Bie opgenomen: “Homo’s en lesbische vrouwen die menen hun homoseksualiteit te moeten verdoezelen door anti-homostellingen in te nemen, met graagte zie ik ze uit de kast gehaald. Een parlementslid dat aanstuurt op discriminatie van homo’s, een directielid dat een werknemer aan de deur zet, een schoolbestuurder die een leerkracht ontslaat, een priester (als het even kan een bisschop) die de pauselijke homoleer met verve uitdraagt: ingeval ze verdoken homo of lesbisch zijn, heeft iedereen er baat bij als zij zonder pardon worden ontmaskerd. Homo’s en lesbische vrouwen in gezaghebbende posities bedenken zich daarna wel tien keer voor ze zich achter homohaat proberen te verschuilen.” Overdreven? Niet echt als je de sfeer van onverschilligheid en zelfs misprijzen voor LGBT+-rechten bij de meeste politici en katholieke leiders uit die tijd hebt meegemaakt.
Wat nu met outing?
We zijn intussen 30 jaar verder. Alle politieke partijen hebben intussen door dat enige aandacht voor de rechten van LGBT+-personen hen geen windeieren legt. Ze hebben allemaal wel een of méér openlijke mandatarissen en vertonen zich graag op de jaarlijkse Pridemanifestaties. Er is maar één partij die daarop een uitzondering maakt en dat is het Vlaams Belang. Kent u VB-mandatarissen die openlijk homo, lesbisch, bi of transgender zijn? Niet dus. Dat is merkwaardig want het VB is een partij met een grote aanhang en veel verkozenen. De reden is vrij eenvoudig. Het VB profileert zich nog steeds als een partij die vanaf het begin de rechten van holebi’s en transgenders heeft bestreden. De partij stemde tégen alle parlementaire initiatieven (huwelijk, adoptie, anti-discriminatiewetgeving…) om de situatie van LGBT+-personen te verbeteren. Verse verkozenen zoals Dries Van Langenhove, Filip Brusselmans en Dominiek Sneppe winden er weinig doekjes om. Met andere woorden: wat het Vlaams Belang nu doet (en vooral niet doet) rond LGBT+-rechten doet sterk denken aan de politieke sfeer uit de laatste decennia van vorige eeuw. LGBT+-fobie zit in het DNA van het Vlaams Belang.
Wie voor LGBT+-rechten is heeft in die partij niks te zoeken
Als homo, lesbo, bi of transgender met enig zelfrespect heb je daar eigenlijk niks te zoeken in het Vlaams Belang. Zou Johan Van Overtveldt, wiens partij – de N-VA – nauwe banden heeft met het Vlaams Belang, VB’ers kennen die dit soort ‘abnormaal‘ en ‘afwijkend‘ gedrag vertonen? En zou hij dan ook zo gemakkelijk zeggen: “He is Gay”? Ik stel voor dat we deze oefening overslaan. Wie als holebi of transgender actief wil zijn in het Vlaams Belang moet dat zelf maar weten. Sommige mensen zijn nu eenmaal zéér rechts, racistisch of doen gewoon graag aan zelfkastijding. Eén ding moeten we blijven doen en daarmee richt ik mij tot iedereen die dit leest: blijf het Vlaams Belang ontmaskeren als een Homofobe en transfobe partij. Je vindt hiervoor op mijn blog de nodige artikels.
Çavaria: geen regering met Vlaams Belang
Koepelorganisatie Çavaria waarschuwt dat het VB laten deelnemen aan een coalitie een zeer slecht idee is: “Het Vlaams Belang heeft systematisch tegen alle verwezenlijkingen van de afgelopen jaren gestemd. Meermaals werden holebi’s en transgender personen weggezet als ‘abnormaal’, als ‘een onvolgroeide vorm van seksualiteit’, een ‘afwijking’, zelfs als ‘pedofielen’. Hun mandatarissen waren aanwezig op de holebifobe ‘mars voor het gezin’ en lid van Schild & Vrienden. De scherpe kanten van de partij op vlak van holebi’s en transgender personen werden de laatste jaren bijgevijld en het imago opgeschoond. Verworven rechten zouden niet worden teruggeschroefd, klinkt het. Dat ruikt naar (schijn)tolerantie, niet naar inclusie.” We mogen er zijn zolang we niet opvallen, zolang we braafjes zwijgen en niet te veel vragen. Er hoeft (volgens het Vlaams Belang) geen speciale aandacht te komen voor seksuele diversiteit en gender in het onderwijs, in woonzorgcentra of in de opleidingen voor politie. Dat bleek uit de antwoorden op de stemwijzer, een onderzoek dat op vraag van Çavaria werd uitgevoerd in de aanloop naar de laatste parlementsverkiezingen. Je kan daar ook de reacties van de andere politieke partijen lezen.
Holebiplus 