Holebi’s weg uit Brussel?

“Die kerels hadden een complete verachting voor mij, dat voelde ik heel goed. De man die me wurgde, wilde me echt doodknijpen. Twee dagen na de aanval had ik nog altijd een zere keel. Die hele bende was gewoon totaal agressief en geschift. Met hen in discussie treden was geen optie”  Bart B, slachtoffer van homofoob geweld in de nacht van 12 op 13 juni in Brussel, doet zijn verhaal in Humo: “Krijg ik morgen een job aangeboden in Berlijn of San Francisco dan ben ik weg.”

Bart: “Kennelijk heeft de uitbater van de pitazaak de politie gebeld. Die was meteen ter plekke en heeft uitstekend werk verricht. Het waren jonge agenten – één van hen was van allochtone origine, trouwens. (…) Op het commissariaat heeft een agent me apart genomen en gevraagd: ‘Je vriend ziet er wat vrouwelijk uit. Denk je dat je bent aangevallen omdat je homo bent?”

Moet er eerst een dode vallen?

Dit doet de oproep – kritiekloos nagelipt door de woordvoerders van de beweging – om alle vormen van homofoob geweld zeker te melden aan de politie toch een beetje raar klinken. Het is alsof we eerst nog eens allemaal een formulier moeten gaan invullen om de statistieken te doen kloppen alvorens men er iets gaat aan doen. In de VS noemen ze dat: ‘Red Tape’, bureaucratie. Het probleem is gekend, maar er moeten nog wat ‘formaliteiten’ vervuld worden alvorens men maatregelen neemt. Zo zetten politici zichzelf uit de wind. Wat houdt burgemeester Thielemans van Brussel (foto) tegen om – op basis van de positieve ervaringen van agenten die correct reageren op dit soort incidenten – een versnelde opleiding te geven aan de rest van zijn corps? Moet er misschien eerst een dode vallen? Je kan hier alvast een petitie tekenen waarin ondermeer gevraagd wordt dat de verschillende politiezones van de Brusselse regio verantwoording afleggen over wat ze de afgelopen 5 jaar gedaan hebben om geweld tegen holebitransgenders te bestrijden.

Uitdaging

Bart: “De uitdaging bestaat er nu in om de discussie open te trekken en iets te doen met al die verontwaardiging. Alle heilige huisjes mogen er voor mijn part aan geloven: het moet nu maar eens uit zijn met homo’s niet te respecteren. Maar er moet ook eindelijk werk gemaakt worden van de massale werkloosheid onder allochtonen, waardoor die kerels op de dool gaan. Het is nu tijd voor actie, anders zal de hele discussie weer verzanden in blanke-middenklasse-verontwaardiging, in plaats van ook eens op tafel te belanden in het Marokkaanse theehuis.”

Bart zegt hier wat we in het debat van geen enkele politicus gehoord hebben: de massale werkloosheid onder allochtonen brengt homofoob geweld tot bij ons. Dat ook ‘onze’ homopolitici daarover zwijgen heeft zo zijn redenen. Geen enkele partij die nu aan de macht is heeft de ambitie om de muur tussen (kans)arm en rijk te slopen. Een volgende regering – met of zonder NVA – zal hem allicht nog verhogen. Europa zegt immers dat we moeten besparen. Zonder actie en druk vanuit (ondermeer) de holebitransgendergemeenschap zal er niet veel veranderen.

Structureel geweld

Het opiniestuk dat mee ondertekend werd door Sven Pichal (op de foto met WJNH-woordvoerder Michiel Vanackere) schetst de situatie waarin we beland zijn:
“Voor de komst van het Vlaams Blok lagen bitter weinig politici wakker van de torenhoge werkloosheid waarmee de ‘gastarbeiders’ te kampen hadden na de crisis van de jaren zeventig. Vooral vakbonden en straathoekwerkers zagen deze structurele problemen en hielden een pleidooi voor een sociaaleconomische integratie. Deze invulling van integratie werd geleidelijk vervangen door een culturele integratie. ‘Het migrantenprobleem’ werd zo een probleem van ‘botsende culturen’ en het maatschappelijk debat spitste zich toe op de culturele aanpassing van ‘migranten’. Dit vond zijn weerspiegeling in het beleid: de regering handelde steeds minder vanuit een sociaaleconomisch perspectief, de aandacht voor de structurele bestrijding van racisme verslapte en we gleden af naar een beleid gericht op culturele inpassing. ‘Migranten’, ‘gastarbeiders’ en ‘allochtonen’ moesten ‘onze waarden en normen’ eigen maken en onze taal leren en op die manier zou ‘het migrantenprobleem’ als sneeuw voor de zon verdwijnen.” 

Het geweld wordt tastbaar

Ronddolende jongeren uit de lagere klassen veroorzaken overlast en dat uit zich ondermeer in homofoob geweld. Wie als jongere een normaal toekomstperspectief heeft zal twee keer nadenken om op deze manier met de politie in aanraking te komen. Er is al racisme genoeg, een strafblad helpt je echt niet sneller aan een job. Zo wordt een segment van de bevolking – holebi’s en transgenders – geconfronteerd met het structureel geweld (kansarmoede, werkloosheid) dat deze jongeren treft.  Dat geweld wordt heel tastbaar.

We delen mee in de klappen. Niet de jongeren zelf, of hun ouders, zijn de hoofdverantwoordelijken voor deze situatie. Zij hebben immers niet de macht om problemen structureel aan te pakken. Nochtans moet in een rijk land als België het probleem op te lossen zijn. Als we weten dat dit jaar het aantal miljonairs met 10 procent is toegenomen en Roland Duchâtelet 41 miljoen van zijn bankrekening kan schudden om een voetbalploeg te kopen dan is een herverdeling van de rijkdom in het voordeel van wie aan de ‘verkeerde kant’ van het kapitalisme leeft niet alleen noodzakelijk maar ook mogelijk. Geld dat we graag geïnvesteerd zouden zien in werkgelegenheid, aangepast onderwijs en een betere omkadering van criminele jongeren. Daar worden we zelf beter van en het is bovendien een mooie uiting van solidariteit als ook holebitransgenderactivisten daarvoor ijveren. Of zoals Sven Pichal het in een interview met Pinkwave verwoordde: “Het gaat niet meer over wij-en-zij, er is alleen nog een wij”.

Çavaria

Een onafhankelijke en militante holebitransgenderbeweging zal homofoob geweld aangrijpen om deze analyse te maken en de overheid daarmee te confronteren. Ze zal met 30 leden naar het betrokken ministerie trekken, de pers daar bijeenroepen en haar eisen voorleggen. Çavaria heeft dat niet gedaan. De week van de beroering rond Bart was men daar volop bezig met het bijsturen van de begroting die wegens bezuinigingen in het rood stond. Bezuinigingen die ondermeer werden opgelegd… door Pascal Smet, minister van onderwijs en gelijke kansen, twee bevoegdheden waarbinnen heel veel mogelijk is. Maar het is moeilijk kritiek te geven op politici uit wiens hand je eet. Çavaria kwam met een persbericht op 24 juni, vier dagen nadat het verhaal op Facebook verscheen. Kort op de bal spelen is voor deze logge, door de overheid gekortwiekte machine blijkbaar niet meer mogelijk. Tijdens de Gentse Feesten wordt er niet gewerkt. Komt de koepelorganisatie hierop in augustus nog terug?

‘Je ziet het niet aan je’

Het verhaal van Bart legt ook bloot hoe relatief en kwetsbaar de situatie van holebi’s en transgenders nog steeds is. Op de vraag of hij liever hetero zou zijn antwoordt hij “Goeie vraag. Vroeger wel, maar sinds ik Kris heb leren kennen niet meer. De laatste tijd had ik echt vrede met wie ik ben: ik zie mijn lief doodgraag, en ik voelde me goed in mijn vel. Ik moet wel zeggen: nadat ze me in elkaar geslagen hadden was dat gevoel van vroeger weer even komen bovendrijven. ik voelde me allesbehalve trots dat ik homo ben. Ik dacht: ‘Verdorie, het is die gasten gelukt”. Maar ook zijn dagelijkse omgeving ergert hem soms: “Zelfs van Vlamingen krijg ik vaak te horen: ‘Je ziet het niet aan je’ Dan klinken ze haast opgelucht. Misschien is het geen rabiate homofobie, maar ik ervaar het toch als een belediging. Wat als je het wél zou zien, ben ik dan niet goed bezig misschien?”

Van Kolenmarkt naar Anneesensplein

Volgende reactie van Bart leert ons dat we allemaal migranten zijn. Op de vraag of hij weg wil uit Brussel antwoordt Bart: “Brussel heeft veel voordelen: het is op zich een boeiende stad, ik kan met de fiets naar mijn werk, alles is dichtbij, er is altijd wel iets leuks te doen…” Zelfs de Kolenmarkt is niet echt veilig: “Je hebt er vlakbij een politiekantoor en dat geeft me toch een gevoel van veiligheid. Maar je zal er nog altijd weinig homokoppels vinden die hand in hand durven te lopen. Ik zou het in elk geval niemand aanraden om hand in hand van de homobuurt naar het Anneesensplein honderd meter verderop te wandelen, een buurt met veel allochtonen. Elders doe ik het evenmin, om eerlijk te zijn. Ik voel me dan altijd heel erg bekeken.” Zijn conclusie: “Ik ben niet bereid er gelijk welke prijs voor te betalen. Krijg ik morgen een job aangeboden in Berlijn of San Francisco en wil Kris met me mee: dan ben ik weg.”

Pride volgend jaar in Brussel?

Bart: “Ik was al wel vaker gewaarschuwd: ‘Pas op als homo in Brussel’ Ik dacht altijd dat het mij wel nooit zou overkomen. Ik loop niet te pronken met mijn homoseksualiteit. ik doe ook nooit mee met de Gay Pride-parade, dat is niet mijn ding. Ik feest wel graag, maar ik heb nooit de nood gevoeld om op de barricades te gaan staan. Dat ik nu – hopelijk maar voor even – gebombardeerd ben tot boegbeeld van de gaybashing-slachtoffers, dat heb ik absoluut niet gewild.” De Anspachlaan, enkele weken voordien het decor van de grootste Pride ooit in Brussel, is ook de plek waar Bart werd aangevallen. Het lijkt wel het verhaal van dansen op de vulkaan. De euforie over België als paradijs voor holebi’s begint vals te klinken. Bart en Kris hebben in moeilijke omstandigheden hun plicht gedaan door het incident aan de grote klok te hangen. Nu de politici nog. Van hen verwachten we geen verontwaardiging, maar actie. En misschien moeten we echt maar eens gaan dreigen om allemaal weg te gaan uit Brussel. Dan wordt de middenstand zenuwachtig. En wees maar zeker dat Pascal Smet daar gevoelig voor is.

Pride = actie tegen homofobie

We hebben met de pride eerder al statements gemaakt: In 1994 organiseerden we de Pride (toen nog Roze Zaterdag) bewust in Antwerpen na een monsterscore van het Vlaams Belang. We deden dat toen om duidelijk te maken dat de holebi’s en transgenders zich niet lieten wegjagen uit Antwerpen. Volgend jaar zouden we het tegenovergestelde kunnen doen: een stad waar enkele weken na de pride een homo bijna doodgeslagen werd is niet geschikt voor ons jaarlijkse feest. Brussel moet eerst aantonen dat het effectief maatregelen neemt om drama’s zoals met Bart maximaal te voorkomen. Gaststad zijn voor de pride moet je vanaf nu verdienen. We geven ons geld niet meer uit in een stad waar we dergelijk gevaar lopen.

Lees ook: Applaus voor Naima, fluitconcert tegen geweld en Homofobe agressie: Welk antwoord?