Op de algemene vergadering van Çavaria werd niet alleen een belangrijke verklaring over racisme goedgekeurd. Ook rond transgenders (die sedert 2009 deel uitmaken van de koepelorganisatie) werden knopen doorgehakt.
Holebi’s en transgenders eisen erkenning van genderidentiteit
Çavaria, de koepel van holebi- en transgendergroepen in Vlaanderen en Brussel, heeft zijn eisenplatform ingrijpend aangepast. Met Nepal en Australië als voorbeelden, pleit Çavaria voor de ‘derde genderidentiteit’: man, vrouw of ander. De Wet op de Transseksualiteit zou moeten worden omgevormd naar een Wet op de Genderidentiteit. De huidige wet houdt enkel rekening met transseksuelen en gaat voorbij aan de noden van andere transgenders. De veranderingen in het eisenplatform zijn op zaterdag 17 maart met overweldigende meerderheid goedgekeurd in de algemene vergadering van de holebi- en transgenderkoepel.
Erkenning derde genderidentiteit
Genderidentiteit is de mate waarin je je man, vrouw, allebei of geen van beiden voelt. Voor de meeste mensen loopt de genderidentiteit gelijk met de biologische sekse, maar dat geldt niet voor iedereen. Sommige mensen voelen zich man in een vrouwenlichaam of andersom. Anderen voelen zich thuis in geen van beide identiteiten, of in beide, of soms in de ene en soms in de andere. Çavaria vraagt aan de samenleving én de politiek om af te stappen van het onjuist idee dat iedereen zich óf man, óf vrouw voelt, of zou moeten voelen. Het is het recht van eenieder om zich te identificeren als man, als vrouw óf als ‘ander’.
Aanpassing van genderidentiteit zonder medische vereisten
Tot nu toe kun je je geslachtsvermelding -je M of V op je identiteitskaart- enkel laten aanpassen na een geslachtsaanpassende behandeling. Dat staat zo in de “Wet op de transseksualiteit”. Die wet vereist dat je na die operatie niet meer in staat mag zijn om je voort te planten volgens je geboortegeslacht. De wet is destijds opgesteld om het geopereerde transseksuelen makkelijker te maken hun geslachtsvermelding aan te passen, maar koppelde aan deze erkenning dus de voorwaarde van sterilisatie. Heel wat andere transgender personen voelen zich hier echter in ontkend. Veel transgenders willen geen verregaande aanpassingen aan hun lichaam en willen hun kinderwens helemaal niet opgeven.
Bovendien grijpt de wet in in het principe van medische zelfbeschikking. In de ‘Yogyakarta-principes’, een door internationale experts gemaakte vertaalslag van mensenrechtenstandaarden op de situatie van holebi’s en transgenders, staat overduidelijk dat het vereisen van medische ingrepen als voorwaarde voor de erkenning van een aangepaste genderidentiteit in strijd is met internationale mensenrechten.
Stop sterilisatie
Om die reden gaf Human Rights Watch-woordvoerder Boris Dittrich (foto) vorig jaar nog een uitbrander aan de Nederlandse regering. Die zei de Yogyakarta-principes hoog in het vaandel te dragen, maar schond evenals België diezelfde principes door een soortgelijke sterilisatie-eis in de wetgeving. Ook een Zweeds gerechtshof bepaalde onlangs dat de sterilisatie-eis in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Zowel Zweden als Nederland ondernemen momenteel stappen om de wetgeving aan te passen, Portugal deed dit al eerder.
Niet tussen je benen, maar tussen je oren
In de samenleving en de wetgeving is de man/vrouw-indeling dominant, en vrijwel uitsluitend gebaseerd op biologische sekse. De wetenschap is er echter al lang van overtuigd dat genderidentiteit los staat (of op zijn minst kan staan) van de biologische sekse. Met andere woorden: het gaat er niet om wat tussen je benen zit, maar of je je tussen je oren man, vrouw, allebei of geen van beiden voelt. De geslachtsvermelding zou dan ook
een genderidentiteitsvermelding moeten worden: een weergave van hoe je je voelt.
Werk voor de Belgische regering
En net als ieder het recht heeft zich te identificeren zoals hij of zij wil, moet het ook mogelijk zijn om de genderidentiteit officieel te laten aanpassen bij de burgerlijke stand, zonder al te veel plichtplegingen en medische, fysieke of andere eisen. Ook een verklaring van een deskundige, zoals in sommige nieuwe wetten wordt geopperd, is overbodig. Er is immers geen reden waarom een derde zich zou moeten uitspreken over jouw identiteit. Een verklaring op eer dient te volstaan om de verandering van je genderidentiteit te laten erkennen. In Argentinië is een soortgelijke wet in de maak. België zou in Europa een voortrekkersrol moeten spelen, een ambitie die in het regeerakkoord werd verwoord. Çavaria verwacht dan ook dat de huidige regering deze ambitie zal waarmaken.
Het volledige eisenplatform is hier te vinden.
Holebiplus 