Succesvolle actie van Wel Jong Niet Hetero tegen de homofobie in Rusland. De Russische LHBT-avtivist Nikolai Alexeyev is blij met de internationale solidariteit maar waarschuwt voor overdrijvingen en hypocrisie.
This article in English
Nikolai Alexeyev, hier hard aangepakt tijdens een protestactie (hij was ook de eerste LHBT-activist ooit die een boete kreeg op basis van de homofobe wet), zet in onderstaand artikel de puntjes op de i. Hoe erg is het in Rusland en wat maken de Westerse media en opiniemakers ervan?
De woedende reacties naar aanleiding van de Olympische winterspelen in Sotsji op de beruchte anti-homowet van het Kremlin gaan soms op een rondje Rusland-bashing lijken. Dat is niet alleen oneerlijk maar ook contraproductief. De vaag geformuleerde wet die vorige zomer door Vladimir Poetin werd goedgekeurd verbiedt het promoten van homoseksualiteit bij minderjarigen. Het is een nutteloos en onhandig stukje wetgeving dat in veel opzichten lijkt op Section 28 uit het Thatchertijdperk. De wet kwam er om steun voor Poetin te stimuleren bij zijn conservatieve achterban. Hij zorgde voor een opstoot van homofoob geweld en veroorzaakte wereldwijd protest en steunbetuigingen voor de holebi’s en transgenders in Rusland.
Joden en Nazi’s
De Westerse tegenstanders van de wet mogen dan nobele bedoelingen hebben, hun kritiek was al te vaak hysterisch en hypocriet. Veroordeling van de wet veranderde nu en dan in hatelijk taal, zoals in de recente uitlating van Hugh Laurie dat Russen aan de wereld niets waardevols te bieden hebben. Zijn uitbarsting was nog mild, vergeleken met verklaringen van Stephen Fry en Jay Leno die beiden de wet vergeleken met de vervolging van de joden door de nazi’s.
Gevoel voor perspectief ontbreekt
Ik wil Poetin absoluut niet verdedigen, evenmin als de hatelijke homofobe commentaren van Russische politici en beroemdheden. Het leven in Rusland is voor holebi’s en transgenders vaak zeer onaangenaam en zij verdienen de steun van de internationale gemeenschap. Maar gevoel voor perspectief is hier aan de orde, zeker als critici vertrekken van een moreel superioriteitsgevoel. Anders spelen ze rechtstreeks in de kaart van de door het Kremlin gestuurde media die geen kans onbenut laten om om het Westen te betrappen op tegenstrijdigheden. De wet is zeker niet “Eén van de meest draconische anti-homowetten op deze planeet” zoals een LHBT-activist in de VS verklaarde.
Enkele eenvoudige feiten
Middenin de furore is het nochtans gemakkelijk enkele eenvoudige feiten op te sommen. Homoseksualiteit is in Rusland niet verboden. In 70 andere landen, waaronder 40 die tot het voormalige Britse rijk (The Commonwealth) behoren is dat wel het geval. Tot dusver (zes maand nadat de wet in voege kwam) werden minder dan een dozijn mensen beboet wegens het verspreiden van ‘Homopropaganda‘. Niemand is om die reden in de gevangenis beland. De Russische politie heeft niet de macht om mensen vast te houden die ze ervan verdenken homo of lesbisch te zijn, zoals de New York Times foutief schreef vorig jaar. Als dit wel het geval zou zijn, hoe leg je dan uit dat homoclubs open blijven en kunnen blijven adverteren in Moskou en andere grote steden?
Homofobie wordt in Rusland (onvoldoende) vervolgd
En nee, holebi’s en transgenders worden niet, zoals Stephen Fry beweert, doodgeslagen “terwijl de politie werkeloos toeziet”. Als dat het geval zou zijn dan zou de politie in Volvograd geen drie mannen van moord hebben beschuldigd in wat de speurders als een homofoob haatmisdrijf bestempelden. Evenmin zou het mogelijk zijn geweest om de mannen die een brutale homofobe moord pleegden in het Oosten van Rusland hiervoor naar een strafkamp te sturen zoals deze maand gebeurde. En zou de geweldenaar die een LHBT-activist aanviel omdat deze een regenboogvlag ontvouwde tijdens een Olympische fakkeltocht in Centraal Rusland ooit veroordeeld zijn tot een taakstraf als de politie zo laks zou zijn als beweerd wordt? De autoriteiten moeten nog veel alerter zijn in het bestraffen van wie een haatmisdrijf pleegt. Maar het beleid in Rusland vertoont niet de kenmerken van een door de staat gesponsorde terreur.
Als Poetin echt oorlog wil met de LHBT-gemeenschap dan zou hij het voorbeeld van Nigeria volgen. In dit dichtbevolkt land werd een wet gestemd die straffen tot 14 jaar gevangenisstraf voorziet voor holebi’s en transgenders. Of hij zou het voorbeeld volgen van India, de grootste democratie ter wereld waar het hooggerechtshof onlangs een anti-homowet uit de koloniale tijd opnieuw invoerde. En als Poetin echt inspiratie nodig heeft voor een keihard beleid moet hij doen wat ze in Saoudie-Arabië gewend zijn: daar is het de gewoonte om homoseksuelen te executeren. Dat heeft Barak Obama er alvast niet toe bewogen om wat hij zelf ‘de lange traditie van vriendschap’ tussen Washington en Riad noemt op te zeggen. Dezelfde Obama die verklaarde ‘geen geduld’ te hebben met de homofobe wet in Rusland. Vergelijkingen met de antisemitische wetgeving van de nazi’s zijn beledigend en ongepast.
Niemand is gebaat bij een dubbele moraal, behalve het Kremlin
Dit soort kritische beschouwingen wordt gemakkelijk afgedaan als ‘Sovjetpropaganda‘. Maar zo gemakkelijk kom je daar niet mee weg. Het Kremlin is alvast niet van plan om dit soort dubbele moraal zo te laten. Kijk maar naar het plezier waarmee Poetin opmerkte dat tien Amerikaanse staten nog wetten tegen sodomie hebben. Had hij het geweten, hij had zeker ook gebruik gemaakt van het rapport uit 2013 van de Britse organisatie Stonewall. Daarin staat dat één op de zes holebi’s en transgenders in Groot-Brittannië het slachtoffer zijn van haatmisdrijven of homofoob gerelateerde incidenten in de loop van de voorbije drie jaar. De auteurs van het rapport schrijven: “Holebi’s en transgenders hebben nog steeds te lijden onder homofobie in alle aspecten van het leven – door onbekenden, buren, collega’s en zelfs familieleden. (…) Velen onder hen deden een beroep op justitie maar zijn zeer ontevreden omdat vele misdaden en incidenten wel werden gerapporteerd maar niet opgevolgd.”
Moedertje Rusland
Geen enkel land houdt ervan om de les gelezen te worden. Zeker niet als de kritiek ervaren wordt als buiten proportie of gebaseerd op slechte informatie. Russen vormen daarop geen uitzondering. De al te vaak herhaalde anti-Russische retoriek vanuit het Westen rond LHBT-rechten, Syrië of Pussy Riot heeft een gevoel van Rusland-bashing gevoed. Zo kan Poetin zich opwerpen als de enige beschermer en verdediger in een informatieoorlog tegen Moedertje Rusland. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de kiesprognoses van deze ex KGB-agent de hoogste zijn van de laatste tien jaar.
Infeite kan het Westen weinig doen om Rusland te beïnvloeden, of het nu over LHBT-rechten of iets anders gaat. Maar wil men ook maar de minste kans maken op succes moet de kritiek afgemeten en accuraat zijn en vooral hout snijden. Er zijn voldoende redenen om het autoritaire regime van Poetin af te keuren zonder overdrijvingen en leugenachtigheid.
Holebiplus 