‘Loketjanet’ is volgens woordenboekuitgever Van Dale het politiek woord van het jaar. Ik vind ‘Klikjanet’ ook wel goed klinken. Zeker na de strapatsen van de Antwerpse schepen voor de vuilkar Philippe Heylen.
Van Dale maakte bekend dat ‘loketjanet’ het politiek woord van het jaar is, aansluitend bij de neutraliteitsperikelen die in Antwerpen ontstonden. De definitie van Van Dale luidt: ‘een balieambtenaar die zijn geaardheid bekendmaakt door middel van een regenboog-T-shirt’. Zo meldt ons de onvermoeibare webredactie van Zizo.
Homoseksuele symboliek
Op deze wijze wordt de hatelijke uitspraak van Bart De Wever nog eens onder de aandacht gebracht. De Antwerps burgemeester had immers verklaard: “Ik wil ook niet dat iemand met een regenboog-T-shirt achter het loket zit. Omdat een homoseksueel via een dergelijke symboliek duidelijk maakt dat hij of zij die obediëntie is toegedaan. En andere mensen herkennen dat.” Hij heeft niets tegen homo’s hoor, maar als we het toch maar even willen melden als we zo’n T-shirt ‘herkennen‘ aan een Antwerps loket.
Eigenlijk was dit dus al een oproep om mensen te verklikken. En een duidelijk signaal naar iedereen die homo, lesbisch of bi is in het stadsbestuur. De ijzeren regel zoals die ook tot voor kort in het Amerikaanse leger gold en die omschreven werd als ‘Don’t ask, do’nt tell’: we zullen het U niet vragen of U homoseksueel bent maar zwijg er zelf over. En dat geldt ook voor het volledige schepencollege. Bij ons geen Di Rupo-maniertjes! “Niemand wil aan tafel zitten met een kannibaal,” verklaarde De Wever onlangs. Je zal er maar mee in hetzelfde schepencollege zitten, denk ik dan.
“Don’t ask, just blab”
En nu is er dus de oproep van het schepencollege om naar de ombudslijn van stad Antwerpen te telefoneren als men stadspersoneel erop betrapt dat ze bij mensen aanbellen om hen een gelukkig nieuwjaar te wensen. Voor wie Antwerpen niet kent: dat is een aloud gebruik. Het staat iedereen vrij om dan een nieuwjaarsfooi te geven. Heel wat mensen doen dat. Uit traditie, of omdat ze goed beseffen dat bij de vuilkar werken een zware job is. Een gewoonte die al zo oud is als de vuilkar zelf. Maar Antwerpen kreunde het voorbije jaar onder de kracht van verandering. En ook de vuilnismannen en -vrouwen zullen dat geweten hebben.
Een fooi van 500 euro?
De verontwaardiging was groot. Vooral omdat het beleid dit soort van verzuring zelf in de hand werkt. De gevreesde en steeds harder gecontesteerde gasboetes worden immers ook gebruikt tegen mensen die uit verstrooidheid hun vuilniszak op een verkeerd moment buiten zetten. Zo’n boete kan oplopen tot 500 euro. Bedragen van een heel andere orde dan de jaarlijkse fooi aan de mensen die elke week je vuilnis komen ophalen. De PVDA interpelleerde in de gemeenteraad tegen de 308 GAS-boetes die op 1 mei werden uitgeschreven en deed dat opnieuw in augustus na een tweede golf boetes. “Het stadsbestuur kan de GAS-boetes niet gebruiken om zich van haar informatieplicht te ontdoen,” zegt Antwerps PVDA-voorzitter Wouter Van Damme. “Die GAS-boetes wegen bovendien voor sommige gezinnen heel zwaar op hun budget. De eerste maal kan de boete tot 250 euro bedragen, de tweede maal zelfs tot 500 euro. Nu werden 224 GAS-boetes uitgeschreven, het merendeel daarvan in Antwerpen-Noord. Viseert men daar nu de minst kapitaalkrachtige mensen? Wil men die nu echt pesten? Waarom werd er bij de mensen niet aangebeld en het probleem uitgelegd? Dan pas wijs je de mensen op hun verantwoordelijkheid.”
Vele Antwerpenaren verdenken er Philippe Heylen dan ook van om de woede die er is om dit soort extra belastingen af te laten reageren op de mensen die het vuile werk doen. Zeer slim bekeken. Mensen reageren hun verontwaardiging af op de persoon die ze elke week in de straat zien. Bovendien krijgen ze van het stadsbestuur het signaal dat het prima is om mensen om die reden ook nog eens te verklikken. Wat dus ook effectief gebeurde. Jan Blommaert: “Er werd een dieptepunt van publieke moraal rond ‘veiligheid’ bereikt toen drie politiepatrouilles uitrukten om vuilnismannen te beletten hun traditionele ‘fooienronde’ rond Nieuwjaar te houden. Buurtbewoners hadden immers het noodnummer gebeld om, gevolg gevend aan de oproep van het stadsbestuur, fooien ronselende vuilnismannen te verklikken. En dus rukten de ordediensten uit, met dienstwapen, matrak en pepperspray, om deze bron van ‘onveiligheid’ uit te schakelen. Zo ver is het gekomen.”
En dan is daar ook nog altijd weer die dubbele tong waarmee gesproken wordt. Nee hoor, dit is geen kliklijn. Het is alsof iemand je een klap in je gezicht geeft en daarna zegt: “Ik wou U helemaal geen klap in uw gezicht geven! Hoe komt U erbij om ook maar te denken dat ik U een klap in uw gezicht wilde geven! U moest zich schamen!”. Die aria is de voorbije dagen door Heylen herhaaldelijk gezongen. Maar de diva klonk vals.
De Warmste Week
Het jaar had nochtans op een betere noot kunnen eindigen. Afgelopen zomer was Heylen immers – samen met Ludo Van Campenhout – druk bezig met het entertainen van de deelnemers aan de World Outgames (WOGA). Of dat helemaal van harte was zullen we niet snel te weten komen. Maar het kon moeilijk anders. Wat we immers ook weten is dat burgemeester De Wever zijn vakantie heel nauwgezet gepland had en ‘toevallig‘ in het buitenland zat tijdens de janettenspelen. De Wever wist wel waarom. Zonder de stemmen die hij van het Vlaams Belang heeft afgesnoept bij de vorige verkiezingen haalt hij het niet in Antwerpen bij de verkiezingen van 2014. Het laatste wat hij dus kon gebruiken was in beeld te komen met janetten, of het nu strand- of loketjanetten waren. We hadden ons Philippe Heylen kunnen herinneren als de man die vol overgave zijn rol speelde als gastheer voor al die mensen van onze ‘obediëntie‘. Helaas. De WOGA-janet veranderde voor het einde van het jaar in een klikjanet.
Voor wie in Antwerpen woont heb ik nog volgende suggestie: print deze tekening (ze werd gemaakt door Emma Thyssen als reactie op de klikjanetterij van Heylen), hang zo aan uw raam en doe zoals René en Edith. Zo wordt het toch nog een fijne kerst!