Het Antwerpse OCMW weigert sommige asielzoekers met hiv de nodige medicatie te betalen. Onder de vorige burgemeester Patrick Janssens was dat reeds het geval. Ook zwangere vrouwen zonder papieren wordt medische hulp geweigerd.
Op de vorige Antwerpse OCMW-raad kaartten leden Dirk Avonts (Groen) en Dirk Van Duppen (PvdA), zelf artsen, de kwestie aan. “De terugbetaling van aidsremmers was al onder het vorige bestuur een probleem”, zegt Avonts. “De nieuwe OCMW-raad heeft nu bevestigd dat elk geval van hiv-patiënten individueel beoordeeld wordt en dat er geen algemene regeling komt. Dat slaat volgens ons nergens op. Elke hiv-patiënt heeft aidsremmers nodig.” Na enkele dagen zonder aidsremmers vermenigvuldigt het virus zich weer. Bovendien werkt een te lage dosis aidsremmers de vorming van resistente hiv-virussen in de hand.
Met de moderne medicatie is het perfect mogelijk een normaal leven te leiden met hiv. Zonder die medicatie veroorzaakt het virus de ziekte aids waar je uiteindelijk aan sterft. Dat kennen we al lang niet meer in Antwerpen. De houding van het Antwerpse OCMW heeft tot gevolg dat we in het straatbeeld opnieuw mensen met de symptomen van aids zullen zien. Een nieuw soort pestlijders.
Aidsremmers groeien niet aan de bomen
OCMW-voorzitter Liesbeth Homans (NVA) “We beoordelen elk geval apart. Ik zie ook niet in waarom we automatisch voor elke hiv-patiënt die illegaal in ons land verblijft, de dure aidsremmers zouden moeten betalen. Zeker als de hiv-patiënt in het land van herkomst ook aan aidsremmers kan geraken. Dat is voor ons een belangrijk criterium om de dringende medische hulp te weigeren.” Hiv-patiënten die in hun land van herkomst aan aidsremmers geraken? Groeien die daar dan aan de bomen? Het is duidelijk dat hiv in ons land naast mannen die seks hebben met mannen vooral mensen uit Afrika treft. Daaronder zitten ongetwijfeld ook homomannen. Die landen hebben een schrijnend gebrek is aan medicatie en dus ook aan aidsremmers. Bovendien is het niet aan een OCMW-raad om doktertje te spelen. Gents OCMW-voorzitter Rudy Coddens bevestigt dat in De Morgen: “Bovendien oordeelt een arts of het om dringende medische hulp gaat of niet. Het OCMW mag zich daar niet in mengen.” In Gent krijgen elke maand enkele tientallen illegalen hun aidsremmers betaald door het OCMW.
Basisrecht
De organisatie Dokters van de Wereld zetten in een reactie de puntjes op de i: “De Procedure Dringende Medische Hulp is een basisrecht. En daarbij moeten twee basisvragen gesteld worden: Is de persoon onwettig in België? en: Heeft hij wel degelijk onvoldoende middelen om de zorg uit eigen zak te betalen?. Is het antwoord ja op beide vragen, dan is er in essentie recht op zorg. Vragen over beschikbaarheid van zorg in land van herkomst – en de persoon in dat geval zelfs op het vliegtuig willen zetten – zijn niet enkel moreel maar ook juridisch van bedenkelijke kwaliteit. Een dokter moet kunnen verzorgen zonder te moeten denken aan het statuut van zijn of haar patiënt.”
Pillen + terugkeercontract?
Het voorstel van Homans om de toekenning van dringende medische hulp te koppelen aan een vrijwillig terugkeertraject past volledig in het beeld dat de NVA wil ophangen van mensen van vreemde origine: “Zo verzekeren we de dringendste medische hulpverlening en voorkomen we een eventuele bedreiging voor de volksgezondheid” zegt Homans. Zelfs een harde tante als staatssecretaris Maggie De Block van de VLD is niet te vinden voor dit soort exorcisme: “Wat doe je als een doodzieke patiënt weigert om zo’n terugkeertraject te tekenen? Laat je hem creperen op straat? Dat wil de staatssecretaris niet op haar geweten hebben.” De harteloosheid van Homans blijkt ook uit de manier waarop ze over asielzoekers spreekt: als ‘bedreiging’, niet als slachtoffers. Je moet ze niet helpen maar er zo snel mogelijk vanaf geraken. Het doet me denken aan die ouwe poster “We are nog dangerous, we are in danger” Homans herschrijft het recht van elk individu op hulp naar een soort van nieuwe liefdadigheid waarbij degene die geeft eerst een oordeel velt over de persoon die iets krijgt.
Eigen Volk eerst?
Is het de NVA nog maar eens te doen om het creëren van een sfeertje waarin alles wat ‘vreemd‘ en ‘abnormaal‘ (homo’s met regenboogshirts, moslima’s met hoofddoek…) is tot vijand uit te roepen? Je zou het bijna gaan denken als je verneemt dat het hier helemaal niet om een centenkwestie gaat.
Het betalen van de aidsremmers kost Antwerpen geen euro. In De Morgen en op deredactie.be verscheen een opiniestuk van 14 artsen en gezondheidswerkers. Daarin wordt gezegd dat de kosten niet gedragen worden door het OCMW of de stad zelf. Kosten verbonden aan het verlenen van een ‘medische waarborg‘ zijn bepaald in een federale wet en worden aan het OCMW terugbetaald door de federale overheid.
Kosten en baten
De auteurs van het opiniestuk zijn niet te spreken over de Antwerpse maatregel: “Ook al gaat het slechts om enkelingen, het stopzetten van een levensreddende medicatie zoals hiv-remmers is simpelweg onaanvaardbaar, zeker als het gaat om een beleid gericht tegen een al kwetsbare groep. Het argument van de kosten wordt alweer op een populistische manier aangehaald, maar houdt geen steek: iemand die een klein beetje verstand heeft van gezondheidsbeleid weet dat er zoiets bestaat als kostenefficiëntie en gezondheidseconomie. De gemaakte kosten voor behandeling resulteren namelijk in enorme baten: beperking van verdere transmissie en nieuwe besmettingen (behandeling maakt dat de patiënten minder besmettelijk zijn voor hun partners en ongeboren kind) het verhinderen van het ontstaan van resistentie en het aantal jaren gewonnen levenskwaliteit.”
Ook zwangere vrouwen in de kou
Zwangere vrouwen zonder papieren – met of zonder hiv – zijn er momenteel niet veel beter af in Antwerpen. Het OCMW weigert ook medische hulp aan hen. Samen met twintig artsen trekken gynaecologe Marleen Temmerman en dokter Dirk Van Duppen vandaag aan de alarmbel, want “armoede begint in de baarmoeder” zeggen ze in Gazet Van Antwerpen. Iedereen is uitgenodigd op de openbare zitting van de OCMW-raad waar dit nieuwe voorstel besproken wordt: volgende donderdag 28 februari om 20u in Congrescentrum Elzenveld in Antwerpen.
Update Dirk Van Duppen, huisarts en OCMW-raadslid voor de PVDA in Antwerpen via Facebook op 5 december 2013: “Homans heeft volledig toegegeven onder druk en is naar het ITG gestapt om de aangehaalde dossiers in orde te brengen. Maar dat was onder druk. Ze heeft de neiging om ook op dat gebied terug strenger te zijn. Tot nu toe werden alle HIV patiënten hun aidsremmers terugbetaald.”
Holebiplus 