1 Belg op 2 vindt nazisme “interessant”

Zowat 43 procent van de Belgen vindt dat het nazisme “interessante ideeën bevat”, zelfs al is het “wezenlijk of gedeeltelijk te verwerpen”. Daartegenover staat dat 44 procent van oordeel is dat de ideologie “in zijn geheel verworpen moet worden.” Dat lees ik in De Morgen van vandaag. Wat doe je met dit soort informatie? Eens zuchten en hopen dat het nooit meer zover komt?

Ik kan mij goed voorstellen dat toen in Duitsland de nazi’s opkwamen er bij heel wat holebitransgenders niet echt grote ongerustheid was. Het ‘Joods-Bolsjevistisch complot’ waartegen Hitler de bevolking waarschuwde zou best eens kunnen bestaan. En wie vond Bolsjevieken (communisten) en die vieze joden met hun rare outfit nu eigenlijk aangenaam in de omgang? Was het daarentegen niet fijn wonen in Berlijn met al het homovertier dat daar werd aangeboden? En was Duitsland geen geweldig land met een fantastische cultuur? Heel wat homo’s hadden er alle vertrouwen in.

Röhm en Hirschfeld

Nochtans hadden de nazi’s al rond 1925 duidelijk gemaakt dat er voor homoseksuelen geen plaats zou zijn in hun toekomstige Derde Rijk. Maar de soep wordt nooit zo heet gegeten als ze wordt opgediend. Dat ze eerst maar eens die joden en communisten een kopje kleiner maakten. Zelfs toen op 6 mei 1933 het Instituut voor Seksuele wetenschap werd leeggeroofd en door nazi-studenten het materiaal openbaar verbrand werd brak er nog niet echt paniek uit. Magnus Hirschfeld – de professor die het instituut leidde – was immers een verwijfde perverseling, dat hadden ze allemaal in de krant gelezen. En stond Ernst Röhm – de baas van de paramilitaire Nazi-groep SA en altijd netjes in uniform – niet bekend als notoir homo? Hij zou er wel voor zorgen dat het zo’n vaart niet zou lopen.

Straatbeeld veranderd

Intussen waren er steeds minder communisten, socialisten en joden in het straatbeeld te zien. De homobars waren nog elke avond open. Tot in juni 1934 de SS – op bevel van Hitler die de SA als een hinderpaal zag voor zijn macht – uitrukte om Rhöm en tientallen andere SA-leiders uit de weg te ruimen. De homo’s waren hun vermeende beschermer kwijt. Hitler gebruikte Rhöms homoseksualiteit als legitimatie voor dit eerste bloedbad van het nazi-regime, de ‘Nacht van de Lange Messen’. Joodse synagogen waren al lang gesloten en het was plots veel minder druk in de homobars, voor zover die nog open waren (foto: De homobar Eldorado, nadat deze gesloten werd door de nazi’s). In de nasleep van de moord op Rhöm richtte Himler in het Gestapo-hoofdkwartier in Berlijn een speciale afdeling op ter bestrijding van mannelijke homoseksualiteit.

Geen blij weerzien

Vele homo’s werden opgepakt en naar concentratiekampen afgevoerd… waar ze onverwacht de joden en andere ondermijners van de Duitse natie – flink vermagerd – terugzagen. Holebitransgenders zouden enorm afzien (vaak nog erger dan de andere gevangenen) in de kampen. Dit kwam ondermeer omdat ze – in tegenstelling met bv. socialisten en communisten – geen enkele clandestiene organisatiestructuur hadden en nooit hadden geleerd om solidariteit te ontwikkelen. Nu was het natuurlijk te laat om dat soort dingen van hen te leren. Homoseksuelen kregen de roze driehoek als herkenningsteken op hun kampkleren genaaid.

De nieuwe joden

Vandaag ook een babbeltje gedaan en grapjes gemaakt met een Marokkaanse buurjongen over het nieuw aangelegde grasveld voor ons appartementsblok. Een oudere buurvrouw volgt het gesprek. Als de jongen weggaat zegt ze: “Van die varkens zouden we eindelijk eens af moeten geraken”. Ik zeg: “racisme is strafbaar hoor mevrouw” Zij: “Dat is geen racisme, dat is pure ondervinding”. Ik: “Ja mevrouw, met de joden hadden ze in de jaren ’30 ook niks dan last”.

Ik denk niet – ik weet wel zeker van niet – dat de geschiedenis zich nooit op exact dezelfde manier herhaalt. Waar ik wel van onvertuigd ben is dat in de huidige economische en politieke omstandigheden vergelijkbare mechanismen aan het werk zijn. Dit keer zijn het niet de joden, maar de moslims die geviseerd worden. Net zoals de joden in de jaren ’30 worden ze afgeschilderd als een grote dreiging waartegen we ons moeten wapenen. Net zoals in de jaren ’30 zal de holebitransgenderbeweging knopen moeten doorhakken en ze kan daarbij leren uit het verleden.