“Falko rolmodel? Niet voor elke homojongere” kopt De Standaard vandaag. De jongerenbeweging Wel Jong Niet Hetero krijgt kritiek, omdat ze Falko uit ‘Idool’ naar voren schuift als rolmodel. Opmerkelijk genoeg komt die kritiek in de eerste plaats van holebi-jongeren zelf. Want: niet elke homo is een janet, redeneren ze.
Michiel Vanackere van Wel Jong Niet Hetero reageert: “We hebben Falko niet voren geschoven omdat hij verwijfd is. Wel omwille van zijn zelfvertrouwen. Hij is homo en hij is daar trots op. Anderen kunnen een voorbeeld aan hem nemen. We zijn heel blij met de grote diversiteit binnen de holebi’s. Ze zijn niet allemaal heel vrouwelijk en niet allemaal heel mannelijk. De meesten zitten ertussen.” Het klinkt bijna verontschuldigend. Tijd dus voor een injectie janetterigheid. Onderstaande tekst werd geschreven in 1978 maar heeft nog weinig aan kracht verloren. Niet voor gevoelige zielen. Lezen op eigen risico. En kom achteraf niet klagen dat u naar make-up begint te verlangen.
Ha, ‘k lach bij ’t zien van m’n schoonheid in dees’ spiegel
Een flesje nagellak kan heel bedreigend zijn. Een simpel janetje volstaat om de rest van het café het gevoel te geven dat ze verplicht worden zich volgens nieuwe normen te gedragen. Vrijheid, blijheid, maar waarom zit je te provoceren?
Even een ideologisch lesje. Mannen hebben het voor het zeggen in deze maatschappij. Wij zitten allemaal opgescheept met een allesoverheersende en onderdrukkende mannencultuur. Onze gedragingen, gevoelens en verlangens hangen samen met het hebben van een lul of een kut. Niet alle mannen zijn gelijk: een aandeelhouder heeft meer macht dan een gastarbeider. Niet alle vrouwen zijn gelijk: de vrouw van een aandeelhouder heeft meer macht dan de vrouw van een gastarbeider. Vrouwen ontlenen hun status aan de ‘lieve’ echtgenoot. Er is een mannencultuur en een vrouwencultuur; er is een mannengedrag en een vrouwengedrag. Het onderscheid handhaven tussen beide culturen en gedragingen is noodzakelijk om het overheersende mannengedrag en de onderdrukkende mannencultuur te kunnen rechtvaardigen. Als je macht hebt moet je jezelf en de anderen duidelijk kunnen maken waarom precies jij die bezit en de anderen niet. Men stelt het dan voor alsof mannen koel, rationeel, leidinggevend, veroverend, enz. ‘zijn’, terwijl van vrouwen gevoeligheid en passiviteit wordt verwacht.
“Homoseksualiteit is een ziekte”
Als mannen met mannen vrijen en vrouwen met vrouwen, wordt dat zorgvuldig opgebouwde systeem 
automatisch op losse schroeven gezet. Homoseksualiteit toont dat ‘mannelijke’ en `vrouwelijke’ gevoelens niet enkel bij het andere geslacht te vinden zijn. Voor ‘normalen’ is dat natuurlijk onbegrijpelijk. Al hun verhalen en vooroordelen hebben daarom enkel als functie ons binnen hun systeem te verklaren. Ook bij janetten zoeken zij het mannetje en zijn wijfje. Het mannetje neukt en het wijfje laat zich neuken. Janetten met een niet-mannelijk uiterlijk of gedrag zijn ‘verwijfd’, ‘gedegenereerde mannen of karikaturen van de vrouw’. Zo willen ze ons weer inkapselen. Maar zo eenvoudig is het niet. Verwijfd gedrag toont aan dat mannen niet noodzakelijk ‘mannelijk’ zijn, dat het systeem van mannelijke overheersing niet onvermijdelijk is. Dit is bedreigend. Vandaar de spot, de agressie, “Homoseksualiteit is een ziekte.”
Een nicht als een kathedraal
Het kan voor mannen erg geestig en spannend zijn zich op te tutten. We vinden het een conseqentie van onze bevrijdingsstrijd dat we met ons eigen lijf experimenteren. Bevrijding kan ook lustzoekend zijn. We willen onze homoseksualiteit creatief maken. We zoeken een homo-identiteit die verankerd is in onze verlangens en lusten, woede en verzet. Alle manieren om zich als homo te manifesteren zijn goed. Degenen die menen dat wij verwijfd gedrag verplicht willen stellen, projecteren enkel hun eigen angsten.
Het zou simplistisch zijn te denken dat wij de onderdrukking door de heteromaatschappij zomaar buiten de deur kunnen houden. Wij geven deze onderdrukking door. Het meest zielige voorbeeld hiervan vind je bij de traditionele homo(fielerige) groepen die — oppervlakkig als altijd — hun spot en agressie juist naar de ergste slachtoffers van de heterodictatuur richten. Deze groepen hebben een analyse, tegengesteld aan de onze. Verwijfdheid en verwijfde homo’s zijn bij hen de oorzaak van vooroordeel en onderdrukking. Hun `strategie’ is er dan ook op gericht om elke homo te verbieden met zijn kont te draaien. Zij zien homobevrijding als een voorlichtingsactie. Als we dat als uitgangspunt zouden nemen, richten wij ons voor de zoveelste keer op de hetero’s.
Verklaringen en verontschuldigingen
Het interesseert ons geen barst dat wij de vooroordelen versterken. De vooroordelen tegenover janetten zijn het gevolg van de problemen die hetero’s hebben met hun eigen opgefokte mannelijkheid of vrouwelijkheid. Zij hebben daar moeilijkheden mee, niet wij. Wij willen met hun rituelen’ geen rekening houden. De normaliteit is voor ons geen oriëntatiepunt. Nogal wat hetero’s hebben iets aan onze kranten, onze uitspraken en onze acties en dat is dan meegenomen. Toch doen wij dit alles in de eerste plaats om onszelf en andere janetten te activeren en sterker te maken. Onze onderdrukking kan enkel afgebroken worden naarmate ons homoseksueel zelfbewustzijn groter wordt. Met al deze strijdbare taal — wij zijn nochtans ontzettend lieve, zachte en tedere jongens — zijn wij een beetje van het onderwerp verwijfdheid afgedwaald. Wij beginnen te beseffen hoeveel we bij onszelf en bij anderen onderdrukken door niet-mannelijk gedrag steeds maar te verstikken onder verklaringen en verontschuldigingen.
Wij hebben gekozen voor een lustvolle janetterie. Als dat te radicaal wordt genoemd, betekent dit enkel dat we de zwakke plekken hebben geraakt in het systeem dat ons onderdrukt.
Laat de paniek maar om zich heen grijpen.
De Rooie Vlinder, mei 1978
Zie ook: 25 jaar Roze Aktiefront
Holebiplus 