Op 25 juni 2009 werd ‘Çavaria’ als nieuwe naam voor de Holebifederatie voorgesteld aan de pers. De discussie kon beginnen. Cava, Sansiveria, cavia… de woordspelingen waren niet altijd even grappig. Maar ze wijzen op een kritische houding tegenover een beslissing die niet democratisch werd genomen.
Niemand – behalve een zeer beperkt groepje – heeft immers inspraak gehad in het tot stand komen van deze naam. Op zaterdag 20 maart komt de Algemene Vergadering (AV) van de Holebifederatie bijeen om (eindelijk) over het nieuwe voorstel te discussiëren. Laten we het positief bekijken: de nieuwe naam is op het terrein uitgetest. We weten nu dat hij niet voldoet en we kunnen daar onze conclusies uit trekken.
Quilt en Caipirinha
De 122-koppige AV van 14 maart 2009 gaf met 3 tegen en 11 onthoudingen de opdracht aan een werkgroep om de nieuwe naam en huisstijl te verzinnen. Dit gebeurde nadat een dame van het communicatiebureau ‘Big Bazart’ (intussen herdoopt tot Change Designers) de zaal had warm gemaakt voor het project. Mevrouw Aertsen had zich goed voorbereid, met speech en powerpoint. Ze vertelde de aanwezigen dat ze, samen met teamleden en beheerders van de federatie, op zoek was gegaan naar ‘het DNA van de organisatie’. En voorwaar, ze hadden het nog gevonden ook. Ik citeer uit het verslag van de AV: “Wat kwam uit dit denkproces? De concepten ‘Quilt’ en ‘Caipirinha’. Big Bazart vraagt het mandaat om met deze concepten aan de slag te gaan.” Quilts zijn gedenkdoeken die tijdens de eerste aidscrisis gemaakt werden ter nagedachtenis van wie aan de ziekte overleed. ze werden tentoongesteld op openbare plaatsen (foto) om de ernst van de aidscrisis te benadrukken.
Vele aanwezigen vernamen toen ook wat een Caipirinha is: een coctail. Goed om weten. We leerden ook nog het volgende: “De quilt staat symbool voor begrippen als zorgende community, welzijn, belangenbehartiging, vereniging. De caipirinha staat voor positieve strijdbaarheid, feest, trots, energie.” We kregen dus meteen een heel andere kijk op het gebruik van alcoholische dranken. Zouden we ook nog eens mogen proeven? Helaas, dat zat er die zaterdagmiddag in maart niet in. Maar de zaal was mee. De zeldzame kritische vragen werden weggewuifd. Uit het verslag van de vergadering: “Vraag Hans: Is er een plan B in het geval dit niet lukt? Antwoord Big Bazart: wij gaan ervan uit dat we erin slagen, als dat niet zo is, dan lossen we het op dat moment op.” De AV maakte toen een kapitale fout: ze gaf de besluitvorming rond de nieuwe naam volledig uit handen. Dit had tot gevolg dat elke kritiek op de naam en de procedure als vijandig kon worden afgedaan.
Geheime werkgroep
De werkgroep die onder begeleiding van Big Bazart de klus zou klaren werd ‘zo representatief mogelijk’ samengesteld: iedereen zat er in eigen naam, maar wel telkens ‘vanuit een andere bril’: de woordvoerster van Wel Jong Niet hetero, iemand die lokale groepen vertegenwoordigt in de raad van bestuur, de voorzitster van de T-werkgroep, een vrijwilliger van de Werkgroep Politiek, homo/bi-mannen en lesbische/bi-vrouwen, vrijwilligers en personeelsleden van de Holebifederatie. Het was duidelijk de bedoeling om gemor achteraf te neutraliseren met “wij hebben met z’n allen beslist!” Op zich was het idee van de werkgroep niet slecht. Men had hem de opdracht kunnen geven om drie in plaats van één voorstel te bedenken. Daarna had de AV de knoop kunnen doorhakken. Maar dat was duidelijk niet de bedoeling. De samenstelling van de werkgroep maakte het ook mogelijk om van de diverse geledingen van de federatie feedback te krijgen. Maar dat was verboden. De werkgroep leidde het leven van een geheime sekte: niemand daarbuiten mocht weten wat er gaande was.
‘Gebakken lucht’
Wat bezielde die 122 mensen op de AV om zich zo te laten ringeloren? Ik moet eerlijk bekennen: ik was erbij. Weliswaar als teamlid, maar toch. Hulde aan de 3 mensen die tegenstemden en de 11 die zich onthielden. Ze beseften toen allicht zelf niet hoe nuchter ze waren in vergelijking met de rest van de vergadering die in een roes was gebracht. Is deze jongen tegen het inschakelen van communicatiebureaus? Maar nee. Tegen de slaafse manier waarop dit hier gebeurde wel. Aan het bureau zelf valt weinig te verwijten, die hebben gewoon hun job gedaan. Met de nodige toeters en bellen. 
In Humo van 16 februari 2010 klapt Sander S. uit de biecht over hoe het er in dit wereldje aan toe gaat. Op de vraag of marketeers terecht versleten worden voor verkopers van gebakken lucht antwoordt Sander S.: “Ik noem het: vleesgeworden oppervlakkigheid. Neem nu de bullshit die we verkopen bij een intakegesprek. We hebben het dan over brand DNA of brand review, termen waarmee we iedereen zo onder tafel lullen. Ik zou net zo goed op de rug van een bierviltje kunnen schrijven wat een klant nodig heeft, maar dat zou hij niet pikken. We moeten er nu eenmaal wat kak aanhangen.”
Op de facebookgroep ‘Çavaria? Wij willen de holebifederatie terug op 20/03’ staan nepadvertenties waarin ‘Çavaria’ als koffiemerk wordt opgevoerd. Big Bazart had de naam even gemakkelijk aan een koffiebrander of aan een restaurantketen kunnen verkopen.
Naam of schuilnaam?
Die oppervlakkigheid past niet bij een beweging zoals de onze. Als er één land ter wereld is waar de holebi/transgenderbeweging zich open en duidelijk kan en moet profileren dan is het wel België. We hebben een Waals partijvoorzitter en een Vlaams minister die uit de kast zijn. We hebben een wet die discriminatie verbiedt en het huwelijk staat open voor koppels van hetzelfde geslacht. Dat is niet overal zo. In Burundi werd de naam van de beweging bewust vaag gehouden: ‘Humure’ betekent zoiets als ‘cool!’. In Burundi is homoseksualiteit nog illegaal. Daar kan je gewoon niet anders dan een verhullende naam gebruiken. Een schuilnaam, of een meer verhullende naam is hier in België een stap achteruit.
Alt128
Communicatiebureau of niet, over de manier waarop de naam tot stand is gekomen zijn vele vragen te stellen. Zoals over de ‘ç’. Als je die in hoofdletters wilt dan moet je op je klavier Alt128 intikken. Niet echt handig. 
Probeer het maar eens op een laptop zonder apart cijferklavier. Hoe is het mogelijk dat een werkgroep, die vijf keer vergaderde, deze fout niet heeft gezien en gecorrigeerd? Er is geen enkele journalist geraadpleegd hierover. Journalisten wachtten geduldig tot je klaar was als je hen de nieuw naam uitlegde. Eén journalist maakte de opmerking dat hij voor zoiets nooit een communicatiebureau zou inschakelen. Op de facebookgroep staan voorbeelden van hoe de pers sukkelde: ‘Cavaria’ (zonder ç), Kavaria (op radio en TV), zelfs ‘Avaria’ werd genoteerd. De naam is intussen al negen maanden in gebruik. De media blijven erop kauwen als op een lap leer en het grote publiek weet al helemaal niet waar hij voor staat. Dat laatste is normaal als je geen geld hebt om hem bekend te maken. Het effectief lanceren van een merk is vele malen duurder dan het bedenken ervan.
‘Marginaal protest’
De protestgroep op Facebook had na enkele weken al honderd leden. Op 19 januari waren er dat 244. Daar zitten zowel actieve leden, ex-activisten als sympathisanten van de federatie tussen. De groep werd aanvankelijk door de Çavarianen afgedaan als ‘mensen die in de marge van de beweging staan’. Dit typeert de moeite die men had om met de kritische stemmen om te gaan. De Facebookgroep van Çavaria zelf had op 15 maart 2010 een schamele 524 fans, ook niet echt een blockbuster. Later las je dat er altijd wel conservatieve refleksen zijn als er iets nieuws wordt gelanceerd en dat de critici wel zouden wennen aan de nieuwe naam. In de wandelgangen hoorde je nog minder fraaie opmerkingen zoals “Je kan de beslissing over een nieuwe naam toch niet aan de Algemene Vergadering overlaten!”. Dat laatste wordt nu niet meer gezegd. Door het protest zal er discussie zijn op de AV terwijl het oorspronkelijk de bedoeling was dat de AV als gewillige stemmachine de nieuwe naam zou goedkeuren. Dat is nu wel anders: in het programmaboekje van de AV staat: “De Raad van Beheer heeft in de agenda relatief (in verhouding tot de hele agenda) veel tijd vrijgehouden voor deze discussie”.
’t Is nog niet gebeurd
Fouten worden gemaakt en dienen te worden rechtgezet. Dat kan op 20 maart. Het zal gebeuren met een geheime stemming, dus niet met handopsteken zoals meestal. Je zal dus achteraf niet scheef bekeken worden door mensen die om wat voor reden dan ook persé iedereen achter de ‘Çavaria’ willen krijgen. Het zal een boeiende confrontatie worden. Naar verluidt melden zich meer ‘leden-deelgenoten’ voor de AV aan dan gewoonlijk en de discussie over de nieuwe naam is daar niet vreemd aan. Dat wijst op een grotere betrokkenheid.
Mijn voorstel: onze geschiedenis is waardevol, moffel ze niet weg!
Het zal niet de eerste keer zijn dat er over een naam wordt nagedacht in de beweging. In 1975 werd ‘Infoma vzw’ opgericht: “Het pluralistisch coördinatie-orgaan met als doelstelling de integratie en ontplooiing van de zich homofiel voelende en/of gedragende mens in de maatschappij”. Daarnaast bestond de christelijk geïnspireerde ‘Pastorale Werkgroep Homofilie’. Op 16 maart 1977 fusioneerden de twee koepels tot de ‘Federatie Werkgroepen Homofilie’ (FWH). Het zal dus op 20 maart iets meer dan 33 jaar geleden zijn dat de basis werd gelegd voor de huidige koepel van holebi- en transgendergroepen.
Vanaf de jaren ’80 wordt de beweging meer en meer een ‘homo- en lesbiennebeweging’. Tien jaar later wordt de interne diversiteit ook taalkundig vastgelegd in de verzamelnaam ‘holebi’: holebifoon, holebitext en uiteindelijk ook de Holebifederatie. ‘Holebi’ slaat aan bij publiek en media.
Vorig jaar besliste de AV van de Holebifederatie om de transgenders op te nemen in de beweging. Het was een van de redenen voor de beslissing de naam aan te passen. Ook hier is het resultaat negatief. De baseline ‘Opkomen voor holebi’s en transgenders’ wordt door de media niet gebruikt. Als Çavaria een persbericht lanceert wordt dat in de pers steevast geciteerd als van “Çavaria, de vroegere holebifederatie”. Geen transgenders te bespeuren.
Stem voor de Holebi/transgenderfederatie!
Ik leg zelf een alternatief voor aan de AV op 20 maart. Als ‘Çavaria’ wordt weggestemd is mijn voorstel om de naam ‘Holebifederatie’ om te zetten in ‘Holebi/transgenderfederatie’. Eenvoudig, maar duidelijk: we zijn een federatie van homo’s, lesbiennes, biseksuelen en transgenders. Over dit voorstel is heel lang nagedacht. Niet alleen door mij maar door de hele beweging sedert de jaren ’90. Hij drukt een stuk van onze geschiedenis uit. Het is een logisch vervolg op wat voorafging. En u mag er nog altijd een Caipirinha op drinken.
Holebiplus 