Nelson Mandela is niet meer. U heeft dat allicht vernomen. Ze stonden allemaal te drummen om een stukje mee in de belangstelling te komen bij zijn dood. Als je sommige media en sommige politici moet geloven was Mandela een soort van super zwarte piet die weliswaar tegen apartheid streed maar vooral water en vuur probeerde te verzoenen.
Het apartheidsregime ging in de eerste plaats ten onder aan de gewijzigde krachtsverhoudingen in de regio en in het land zelf, en niet omdat politieke leiders plots andere gedachten kregen en gelukkig goede onderhandelaars waren. Mandela was communist, lid van het Centraal Comité van de Zuid-Afrikaanse communistische partij. Dat zijn visie en politieke strategie de belichaming waren van een zeer goed georganiseerde politieke beweging, wordt uit beeld gehouden. Alle aandacht gaat naar zijn goedaardig karakter. Ik ga dat hier even laten tegenspreken door enkele mensen met kennis van zaken.
Peter Mertens: “Een groot voorbeeld verdwijnt uit mijn leven”
“It always seems impossible until it’s done”, met die woorden van Nelson Mandela eindig ik vanavond onze GoLeft meeting. Nauwelijks een uur later verneem ik dat Nelson Mandela is heengegaan. Hoe onwezenlijk kan het zijn. Daarmee verdwijnt een groot voorbeeld uit mijn leven. Een man die me vanuit de gevangenis op Robbeneiland tot actie wist aan te zetten. Als 17-jarige zag ik Cry Freedom over Stephen Bantu Biko, luisterde ik naar Free Mandela van The Specials, verkocht ik mee de plastieken badges met de zwarte vuist tegen apartheid en verzette ik me tegen de pro-apartheids-Protea-clan van onder meer André Vlerick (vicevoorzitter Kredietbank), Léon Rochtus (oud-directeur van de Bank van Parijs en de Nederlanden), Karel Dillen (Vlaams Blok), Jef Valkeniers (Volksunie/VLD), en Bob Maes (senator Volksunie/N-VA). Nooit hebben ze enige spijt betuigd voor hun steun aan het apartheidsregime, nooit.
Voor ik me opnieuw te boos maak, terug naar Mandela. Veel later, in 1997 op het Wereldjongerenfestival in Cuba, merkte ik in gesprekken met Zuid-Afrikaanse en Cubaanse studenten de diepe verbondenheid van het Cubaanse volk met de strijd tegen de apartheid, de grote vriendschap tussen Mandela en Fidel Castro, en ook het belang van de vernietigende nederlaag die Angola en Cuba in Cuito Cuanavale in 1987 aan het apartheidsregime toebrachten. “Zolang armoede bestaat, is er geen vrijheid”, zo zei Nelson Mandela. En nog: “Als je jezelf recht in de ogen kunt kijken, dan kun je onbevreesd een leeuw tegemoet treden, omdat die respect heeft voor iemand met zelfvertrouwen.” Free Free Mandela! Long Live Madiba!
genoteerd op facebook.
Tom Lanoye: “Excuses van Cameron”
Zuid-Afrika is een democratisch model geworden met een van de modernste grondwetten ter wereld. In een van de eerste artikelen staat dat elke discriminatie van ras, gender en geaardheid moet bestreden worden. Het werd ook een van de eerste landen waar homohuwelijken en homo-adoptie mogelijk werd.
Het lijkt er nu op dat iedereen zeer eensgezind is over Mandela en hoe ongelooflijk hij was, en dat vind ik wel vreemd. In het Westen moeten wij ons toch durven af te vragen waarom hij dan wel 27 jaar in de bak heeft gezeten. Het had niet veel gescheeld of men had die ‘heilige‘ toen opgehangen. En het waren echt niet alleen domme Boeren die zo’n groot mens zo lang hebben opgesloten. Westerse landen steunden dat fascistische en racistische regime omdat ze er tijdens de Koude Oorlog tegen de communisten een goeie politieagent in zagen.
De Britse premier Cameron oreert vandaag over de geweldige Mandela, maar zou het niet gepaster zijn dat hij verontschuldigingen aanbood voor wat Margaret Thatcher eerder zoal zei over het ANC en Mandela als een bende terroristen?
Een beter eerbetoon dan al het gedoe over het icoon Mandela zou een inschatting zijn van zijn reële palmares als politicus: hij was een koppig man die goed leiding gegeven heeft, en die zwaar onderhandeld heeft. En ook fouten gemaakt heeft: hij heeft een aantal misschien te grote toegevingen gedaan. “Mandela heeft zijn huid niet duur genoeg verkocht” hoor ik van veel jonge zwarten, die Patrice Lumumba nog meer vereren dan Mandela.
Genoteerd in Humo van 10 december en De Morgen van 7 december 2013.
Gewapende strijd was cruciaal
De meeste wereldleiders namen pas afstand van het apartheidsregime toen duidelijk werd dat het geen stand kon houden tegen het groeiend volksverzet. Mandela was en blijft voor alles het symbool van onbuigzame strijd. Een strijd die deels ook gewapend verliep en succesvol was dankzij de wereldwijde solidariteit.
Terwijl Mandela en zijn kameraden in Robbeneiland geïsoleerd zaten, woedde de machtsstrijd tussen het apartheidsbewind en de bevrijdingsbeweging ANC op volle kracht. Umkhonto we Sizwe (de gewapende militaire vleugel van het ANC) trainde de toestromende rekruten in haar basissen in Tanzania, Zimbabwe, Mozambique en Angola. De militaire acties, uitgevoerd vanaf grondgebied in Mozambique, Swaziland en Lesotho, brachten opschudding en onzekerheid teweeg in regeringskringen in Zuid-Afrika.
Ondertussen destabiliseerde Zuid-Afrika heel Mozambique door zijn steun aan de rechtse terreurorganisatie Renamo. Het Zuid-Afrikaanse leger voerde twee decennia lang een agressieoorlog tegen Angola en drong door tot ver op het Angolese grondgebied. Angola bood weerstand met daadwerkelijke steun van Cuba dat er tussen 1975 en 1989 met een permanente troepenmacht van meerdere tienduizenden aanwezig was (in totaal zouden hieraan 300.000 Cubaanse soldaten deelnemen).
Uiteindelijk brachten Angola en Cuba in 1987 in Cuito Cuanavale een vernietigende nederlaag toe aan het apartheidsleger. Tegelijk bevrijdden de Angolese en Cubaanse strijdkrachten de zuidelijke provincies van Angola die twintig jaar door Zuid-Afrika bezet waren. In augustus 1988 verlieten de laatste elementen van het Zuid-Afrikaanse leger het grondgebied van Angola. De nederlaag in Cuito Cuanavale betekende een omwenteling voor de krachtsverhoudingen in de regio: vanaf dan was de agressie gebroken en was Zuid-Afrika in het defensief gedwongen. Samen met de voortdurende strijd in Zuid-Afrika zelf en de wereldwijde anti-apartheidscampagne zou het regime niet lang meer kunnen standhouden.
Paul Vanlerberghe en Tony Busselen in Solidair
Mandela over…
De Verenigde Staten: “Als er één land in de wereld is dat onnoemelijke wreedheden heeft begaan is het wel de Verenigde Staten van Amerika. Mensenrechten interesseren hen niet.”
De oorlog in Irak: “Het enige wat meneer Bush wil is de Iraakse olie”.
Cuba: “Vanaf de eerste dag is de Cubaanse revolutie een inspiratiebron geweest voor alle vrijheidslievende volkeren. Wij bewonderen de offers die het Cubaanse volk heeft gebracht voor het behoud van hun onafhankelijkheid en soevereiniteit, oog in oog met de verdorven en georkestreerde campagne die als doel heeft de Cubaanse revolutie te vernietigen.”
Bron: Buzzfeed
EXTRA
De geest van Mandela is ook terug te vinden in de manier waarop Jan Beddeleem op de mensenrechtenconferentie naar aanleiding van de World Outgames (Antwerpen, 2013)de slotverklaring voorstelde.
Patrice Lumumba is een Congolese vrijheidsstrijder die met de medeplichtigheid van agenten van de Belgische en de Amerikaanse regering werd vermoord.
Mandela speelde ook een rol in de strijd tegen aids: “Hoewel hij tijdens zijn presidentschap de ernst van de problematiek nog niet inzag, groeide hij later uit tot één van de gezichten in de strijd tegen aids. Terwijl zijn opvolgers Thabo Mbeki en Jacob Zuma nog knullig communiceerden over de epidemie, zette Mandela zich tijdens zijn pensioen succesvol in tegen het stigma van aids. Met zijn morele autoriteit was niemand beter geschikt om de Zuid-Afrikanen ervan te overtuigen dat aids geen taboe hoeft te zijn.” schrijft Janus Verrelst.
Ik speelde zelf een bescheiden rol in de strijd tegen apartheid en het aandeel van de LHBT-beweging daarin. In 1987 legde ik contacten met Zuid-Afrikaanse holebi-organisaties en we organiseerden een solidariteitsavond in Antwerpen en Brussel met de zwarte homo-activist Alfred Machela.
Holebiplus 