Het overbruggen van verschillen

Mehdi Hasan_0002.jpgThis article in English

Mehdi Hasan schrijft voor The New Statesman en is politiek directeur van The Huffington Post UK. Als moslim worstelt hij met het idee van homoseksualiteit, maar hij is tegen homofobie.

Het is het seizoen van de verontschuldigingen. In het bijzonder van onze fijnste academici die zich  bij bosjes verontschuldigen voor de publieke homofobe opmerkingen die ze maakten. Tim Winter_0001.jpgDr. Tim Winter, theoloog aan de universiteit van Cambridge en een van de toonaangevende moslimgeleerden maakte zijn excuses op 2 mei nadat beelden waren uitgezonden waarin hij homoseksualiteit de ‘ultieme inversie‘ en ‘onverklaarbare aberratie‘ noemde: “Het clipje op You Tube is minstens 15 jaar oud en het geeft op geen enkele manier mijn actuele mening weer. We hebben allemaal de voortvarendheid van de jeugd, en we evolueren allemaal.”Niall Ferguson_0001.jpg Historicus en professor Niall Ferguson verontschuldigde zich ‘zonder voorbehoud‘ op 4 mei voor ‘stomme‘ en ‘ongevoelige‘ opmerkingen waarin hij beweerd had dat de economist John Maynard Keynes niet de moeite gedaan had om ‘op lange termijn‘ te denken omdat hij homo was en geen kinderen wilde.

Jeugdige voortvarendheid

Mag ik mijn niet-academische, niet-intellectuele stem toevoegen aan deze mix? Ik wil mijn eigen verontschuldigingen maken. Omdat ik ook een aantal behoorlijk ongepaste opmerkingen gaf in het verleden. Het zal U al dan niet verbazen dat ik als tiener ‘homo‘ als scheldwoord hanteerde. Ik was een van die wannabe-macho kereltjes. U zult allicht geschokt zijn te ontdekken dat ik ook als twintiger deze schandelijke praktijk verderzette en onheus kleinerende opmerkingen over homoseksualiteit bleef maken. We zijn nu 2013 en ik ben 33 jaar oud. Mijn eigen ‘jeugdige voortvarendheid‘ ligt, gelukkig, zij het met vertraging, achter mij.

Wat is er gebeurd?

Om te beginnen ben ik opgegroeid. Onverdraagzaamheid en het demoniseren van verschillen vormen het kenmerk van meestal onrijpe en kinderachtige geesten. Maar, om eerlijk te zijn, er gebeurde ook nog iets anders: ik kreeg een meer genuanceerd beeld van mijn islamitisch geloof en een beter inzicht in de moraal, de waarden en de capaciteit tot tolerantie ervan.

islam20110211a.jpg

Voor we verder gaan geef ik U een beetje context mee. Enkele weken geleden werd ik zwaar aangevallen door een medegelovige nadat ik had gesuggereerd dat teveel moslims in dit land een ‘Joods probleem‘ hebben en dat we “het ongebreidelde antisemitisme in onze achtertuin vrolijk aan het negeren zijn.” Ik hoop maar dat ik bij deze krijsende en verontwaardigde figuren niet een gelijkaardig ontkenningsgedrag losmaak als ik zeg dat vele moslims ook een probleem hebben met homoseksuelen of tenminste met homoseksualiteit.  Feit is dat een Gallup-enquête in 2009 vaststelde dat Britse moslims een zero-tolerance tegenover homoseksualiteit hebben. “Geen enkele van de 500 Britse moslims die werden ondervraagd geloven dat homoseksuele handeling moreel aanvaardbaar zijn” schreef The Guardian dat jaar.

Koran_0001.jpg

Verkeerde interpretatie van de Koran

Daayiee Abdullah_0001.jpgNog wat meer context. De orthodoxe islam, zoals de orthodoxe interpretatie van de andere Arabische godsdiensten, ziet homoseksualiteit als zondig en ziet het huwelijk als een exclusieve heteroseksuele verbintenis. Waarmee ik niet wil zeggen dat er geen discussie is over het onderwerp. In april schreef The Washington Post over Daayiee Abdullah die als de enige openlijke homoseksuele imam wordt beschouwd. De krant citeerde hem: “Ik ben kandidaat voor een huwelijk tussen personen van hetzelfde geslacht.” Intussen liet de moslimgeleerde Scott Siraj al-Haqq Kugle weten dat de begrippen ‘homo‘ en ‘lesbisch‘ niet voorkomen in de Koran. Kugle doceert islamitische studies aan de Emoryuniversiteit in de VS.  Volgens hem is een verkeerde interpretatie door ultra-conservatieve mullahs de oorzaak van de vijandigheid van de islam tegenover homoseksualiteit.

Scott Kugle_0001.jpg

De Britse islamitische intellectueel en schrijver Ziauddin Sardar schreef in zijn boek ‘Reading the Quran’ (2011) dat er “absoluut geen bewijs bestaat dat de profeet ooit iemand zou hebben gestraft omwille van homoseksualiteit.” Sardar voegde er aan toe: “De demonisering van homoseksualiteit in de islamitische geschiedenis is grotendeels gebaseerd op gefabriceerde tradities en niet gemotiveerde vooroordelen die in de meeste islamitische gemeenschappen voorkwamen.” Ziauddin Sardar_0001.jpgHij citeert vers 31 van hoofdstuk 24 van de Koran, waarin we mannen “tegenkomen ‘die geen seksueel verlangen hebben bij de charmes van vrouwen.” Ik dien hier aan toe te voegen dat Abdullah, Kugle en Sardar tot een kleine minderheid behoren zoals ook de leden van homoseksuele moslimgroeperingen.  De meeste mainstream islamgeleerden beschouwen homoseksualiteit als een zware zonde. Ook zij die zich progressief en gematigd noemen zoals Imam Hamza Yusuf in de VS en Tariq Ramadan in Groot Brittannië.Tariq Ramadan0001.jpg  De Koran veroordeelt uiteindelijk het volk van Lot omdat ze “mannen benaderen” (26:165) en “mannen begeren in plaats van vrouwen” (7:81). Zij omschrijven het huwelijk als de instelling die bestemd is voor personen van verschillend geslacht en dient voor de voortplanting.

En ik dan? Waar sta ik in deze?

Vier jaar lang wilde ik daarop niet antwoorden. Ik was bang als homofoob gelabeld te worden. Ik wou niet dat mijn homoseksuele vrienden en collega’s me zouden bekijken met angst, achterdocht of minachting. Laat ik duidelijk zijn: ja, ik ben een progressief die een seculiere samenleving verdedigt waarin je jouw geloof niet aan anderen opdringt en waar de overheid, hoe groot of klein ook, uit de slaapkamer moet blijven. Maar ik ben ook (tot blijvende teleurstelling van Richard Dawkins) een gelovige moslim. Het gevolg is dat ik worstel met het onderwerp homoseksualiteit. Als voorstander van secularisme ben ik bereid huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht te aanvaarden voor de burgerlijke stand.  Maar als gelovige moslim wil ik er op aandringen dat geen enkele moskee gedwongen wordt dit te doen als men dat daar niet wil.

Moskee_genk_600a.jpg

Ahmadinejad en Taliban

Ik wil jou als homo niet discrimineren, kleineren, pesten, fysiek mishandelen of beledigen. Absoluut niet. Ik wil niet terug naar de donkere dagen waarin homomannen en lesbische vrouwen werden gecriminaliseerd en in de gevangenis gegooid. De tijd van Section 28 en wettelijk toegelaten discriminatie is voorbij. Ik  walg van de gewelddadige onderdrukking van homoseksuelen in de meerderheid van de moslimlanden. Ik krimp in mekaar als ik beelden zie van een hansworst als Mahmoud Ahmadinejad die beweert: “In Iran hebben we geen homoseksuelen… wij kennen dat verschijnsel niet.” Ik krijg buikpijn als ik lees hoe de Taliban in de late jaren negentig homo’s levend begroef om daarna een stenen muur op hen te laten instorten.Gay Free Zone2_51367172.jpg

Het probleem blijft niet beperkt tot het Midden-Oosten en het zuiden van Azië. In maart verbijsterde een islamitische luisteraar de presentator van een radiostation in New York toen deze belde om live in de ether te verklaren dat homoseksuele Amerikanen moeten behandeld worden volgens de ‘sharia-wetgeving‘. Hier in Groot Brittannië kregen de islamitische parlementsleden die voor de openstellling van het huwelijk stemden Sadiq Khan_0001.jpg– zoals Sadiq Khan – doodsbedreigingen en werden beschuldigd van afvalligheid door een handvol moslimextremisten. Vorig jaar lanceerden opgeblazen islamitische bendes in Oost-London een belachelijke sticker-campagne waarop ze een gebied uitriepen tot ‘Gay-free zone‘.


Respect en wederzijds begrip

Ik weet dat het moeilijk te geloven is maar de islam is geen religie van geweld, haat of onverdraagzaamheid. Dit ondanks de geweldige inspanningen van een minderheid van reactionairen en radicalen die anders spreken en handelen. Van de 114 hoofdstukken uit de Koran beginnen er 113 met de aankondiging dat Allah een god van barmhartigheid en mededogen is. De profeet Mohammed wordt beschouwd als ‘genadevol voor de hele schepping’. Die genade is op iedereen van toepassing, homo of hetero. Of zoals Tariq Ramadan het formuleerde: “Ik mag dan niet akkoord gaan met wat U doet omdat het niet in overeenstemming is met mijn geloof maar ik respecteer wie U bent.” Hij wijst er terecht op dat dit ‘een zaak van respect en wederzijds begrip’ is.

Homotiener in brand gestoken

Steven Simpson_0001.jpgIk wil ook nog opmerken dat de moslims in Groot Brittannië tegenstanders zijn van het vervolgen van homoseksuelen.  Uit een onderzoek in 2011 van de denktank Demos bleek dat minder dan een op vier Britse moslims niet akkoord ging met de stelling: “Ik ben fier hoe Groot Brittannië homoseksuelen behandelt.” Er is veel reden tot fierheid, maar nog veel te doen. Homofobe agressie is wijdverbreid in onze scholen. Negen op tien homoseksuele of lesbische tieners heeft ervaring met homofobie op school. LHBT-tieners ondernemen drie keer meer zelfmoordpogingen dan hun heteroseksuele leeftijdsgenoten. Ondanks de recente en geringe terugval van ‘seksueel georiënteerde haatmisdrijven’ waren er in 2012 nog steeds 4.252 zulke misdrijven in Engeland en Wales waarvan vier op de vijf gepaard gingen met geweld. In maart werd een man in de gevangenis opgesloten omdat hij een homotiener gedood had door hem in brand te steken. De moordenaar kerfde homofobe beledigingen op het hoofd, de voorarm en de buik van de 18-jarige Steven Simpson.

Patrick Strudwick_0001.jpg

Zij aan zij tegen fanatiekelingen

Vaste lezers weten dat ik veel van mijn tijd besteed aan het veroordelen van islamofobie: van de grove stereotiepen over moslims in de media, discriminatie van moslims op de werkvloer tot aanvallen op huizen, bedrijven en gebedsplaatsen van moslims.  De waarheid is dat islamofobie en homofobie heel veel gemeen hebben: volgens de homoseksuele journalist Patrick Strudwick zijn ze “minstens gedeeltelijk gevoed door angst. Angst voor het onbekende…” Moslims zijn net zoals LHBT het slachtoffer van deze angst – zeker als die zich vertaalt naar haatpraat of fysieke aanvallen. We moeten zij aan zij staan tegen de fanatiekelingen en handelaars in haat, of ze nu islamist zijn of extreem-rechts.  Eerder dan tegen elkaar in te gaan of ons tegen elkaar te laten opzetten. We dienen tegen elke prijs te  vermijden dat we elkaar demoniseren of stereotyperen. “De belangrijkste vraag die we als samenleving hebben” zegt een Moslimparlementair die anoniem wenst te blijven, “is hoe we verschillen overbruggen”.

Bedenk ook dat een negatieve houding tegenover homoseksualiteit  geen exclusief probleem van moslims is.  In 2010 bleek uit een Brits onderzoek dat 36 procent van de publieke opinie relaties tussen personen van hetzelfde geslacht ‘altijd‘ of ‘meestal fout‘ vond. Een moslimparlementariër die voor de openstelling van het huwelijk stemde vertelde me dat de meeste protestbrieven die hij ontving van evangelische christenen kwamen, niet van moslims. En het was uiteraard ook geen moslim die Steven Simpson doodde.

Broeders in de mensheid
Ali ibn abi talib.jpg

Maar uiteindelijk heb ik dit stuk niet geschreven om de kloof tussen islam en homoseksualiteit te overbruggen. ik ben geen theoloog. Ik ben evenmin een politicus dus ik schrijf dit ook niet als reactie op het actuele parlementaire debat over de pro’s en contra’s van het huwelijk tussen personen van hetzelfde geslacht. Ik schrijf dit omdat ik in een maatschappij wil leven waarin alle minderheden – joden, moslims, homoseksuelen en anderen – beschermd worden tegen geweld en misbruik, demonisering en discriminatie. En omdat ik mij wens te verontschuldigen voor de pijn of aanvallen die ik mijn homoseksuele broeders en lesbische zusters mogelijk heb berokkend. En ja, wat onze meningsverschillen ook zijn – hetero of homo, gelovig of ongelovig, man of vrouw – we zijn allemaal broeders en zusters. Of zoals Ali ibn Abi Talib, de grote islamitische leider uit de zevende eeuw en schoonzoon van de profeet Mohammed ooit verklaarde: “Onthou dat er twee soorten mensen zijn: ofwel zijn ze je broeders in het geloof of jouw broeders in de mensheid.”

Mehdi Hasan – 20 mei 2013

moslim

moslim