De uitspraak van Leonard in een naar het Nederlands vertaald interviewboek deed de emoties hoog oplaaien. Vandaag bevestigt hij opnieuw zijn visie in een interview met De Morgen. Wie gehoopt had een exemplaar te laten signeren door de aartsbisschop op de jaarlijkse boekenbeurs mag het vergeten. Leonard heeft afgezegd. Bang voor de fans? Een overzicht van de reacties.
Eigen schuld dikke bult
“Ik zie in deze epidemie dus geen straf, hoogstens een soort immanente gerechtigheid, een beetje zoals we op het ecologische vlak soms de rekening gerepresenteerd krijgen voor wat het milieu aandoen.” Zo luidt de kern van de veelbesproken passage. Kerkjurist Rik Torfs verklaart de uitspraak als volgt: “Het is duidelijk dat André Léonard de immanente gerechtigheid niet in de zin van Proudhon of Gambetta, maar in de recentere, meer sombere betekenis ziet. De redenering is dan: er bestaat geen rechtstreeks verband tussen de daad en de ondergang, althans geen helder vaststelbaar verband. Maar toch: wat gebeurde, zat er aan te komen. De nederlaag ontkiemt in de handeling. Dat is immanente gerechtigheid zoals Léonard ze ziet.” Of nog eenvoudiger gezegd: eigen schuld, dikke bult. Bij sp.a-kamerlid Jan Roegiers ontlokte dat deze reactie: “Hij heeft er blijkbaar voor gekozen dergelijke pijnlijke uitspraak te doen. Ik weet niet of hij beseft welke vorm van lijden die ziekte veroorzaakt” In een opiniestuk in De Standaard merkt Sven Pichal, gezicht van de hiv-spotjes, het volgende op: “Uiteraard geraken ook goed geïnformeerde mensen (zowel hetero’s als homo’s) besmet met hiv. En uiteraard nam een deel onder hen risico’s, lapte een regel aan de laars, had een keer seks zonder condoom. Of wie weet, wel meerdere malen. Maar moeten we hen daarvoor veroordelen? Willen we hen zo graag alleen laten staan met de boodschap dat ze het zelf hebben gezocht? Dat lijkt me oneerlijk, want wie van ons durft er zeggen dat hij nog nooit een risico nam? Reed u nooit sneller dan 120 op de autosnelweg? Nam u altijd de pil op momenten dat u niet zwanger wilde worden? Sms’t u nooit achter het stuur? Eet u nooit eens een frietje te veel? Of nog: wie zonder zonde is…”
Niet zeuren
En vandaag dus opnieuw in De Morgen. Hij herhaalt ook nog eens dat het huwelijk “per definitie een stabiele en erkende gemeenschap van man en vrouw” is. Journalisten moeten ook maar eens ophouden om te blijven zeuren over homoseksualiteit: “Maar het probleem ligt eerder bij u! Waarom bent u zo geobsedeerd om altijd opnieuw die vraag te stellen?.”
Klacht
Het is voor de Brugse advokaat Jean Marie de Meester (foto) alvast een reden om aan te dringen op juridische stappen tegen Leonard. Hij deed dat vorige week al een eerste keer bij het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding (CGKR), dat zijn klacht verwierp. De uitlatingen van de aartsbisschop in De Morgen doen hem opnieuw naar de pen grijpen: “De visie van aartsbisschop Léonard aangaande homoseksualiteit zijn inmiddels ruimschoots gekend. Het is juist het herhalend karakter van deze uitspraken dat aanstootgevend is. Het is blijkbaar een onwrikbaar onderdeel geworden van zijn ‘beleid’ als aartsbisschop. En ondanks de vele problemen die de roomskatholieke kerk heeft in verband met het misbruik binnen de kerk moet vastgesteld worden dat de aartsbisschop geen moment onderlet laat om homoseksuelen te schofferen en hun seksualtiteit als minderwaardig te beschouwen.” Het CGKR mag dus een tweede klacht verwachten. Jean Marie de Meester hoopt ook dat çavaria zijn initiatief wil ondersteunen.
Reacties
De afwijzende reacties zijn intussen indrukwekkend. Zelfs de redacties van de oerkatholieke bladen ‘Tertio’ en ‘Kerk en Leven’ nemen afstand. Uit het katholieke middenveld reageerden ACW, Pax Christi, Broederlijk Delen en Caritas Catholica Vlaanderen negatief. Ook Yves Leterme, Wouter Beke, Rik Torfs en zuster Monica spraken hun afkeuring uit. Sensoa, het Belgische expertisecentrum voor seksuele gezondheid, noemt de uitspraken van aartsbisschop Léonard discriminerend en beledigend. “Dit getuigt van bijzonder weinig mededogen, terwijl dat toch juist een van de belangrijkste christelijke en kerkelijke waarden is”, zegt Boris Cruyssaert van Sensoa. Op Facebook werd de oproep om uit protest de eigen profielfoto te vervangen door het rode aidslintje massaal opgevolgd. De jeugdbeweging Wel Jong Niet Hetero (WJNH) roept de geloofsgemeenschappen op tot solidariteit: “We weten dat in veel geloofsgemeenschappen liefdadigheid en verdraagzaamheid heerst, we roepen deze gemeenschappen dan ook op om hun begrip en solidariteit ook zichtbaar te maken. Het zou een knap gebaar zijn om tijdens de kerkdiensten op 28 november – de zondag voor WereldAidsDag van 1 december – een regenboogvlag uit te hangen uit solidariteit voor gelovigen die holebi- en/of transgender zijn én uit respect voor hiv-patiënten. Voor wie dit groot symbool te gewaagd is: een rood lintje dragen is óók een subtiel doch werelds teken van begrip.” zegt woordvoerder Seppe Geerts en ook nog: “Het filosofisch gewauwel van Léonard kan niet anders dan een duidelijke reactie krijgen, zeker omdat de leuze ‘het was niet zo bedoeld’ tegenwoordig veel te fel wordt gescandeerd, net uit die hoek. Jongeren, gelovig of niet, geven hun eigen invulling aan hun geloof en zijn heus niet zo kortzichtig dat ze de kerkleider stilletjes volgen. Als jongeren pikken wij deze uitlatingen niet meer. Wij willen dat jongeren kunnen opkijken naar een gids en spiritueel leider, die op een eerlijke en waardige manier over moraal kan spreken. Daar betalen we immers voor.” De kristelijke jeugdbeweging Chiro nam reeds eerder afstand van het kerkelijk standpunt over homoseksualiteit. çavaria reageerde met een affiche met daarop een foto van de aartbisschop en “Onzin is besmettelijk”. Je kan ze downloaden of bestellen, in franstalige of in nederlandstalige versie.
Krijgt Leonard ook steun? Jawel. Vanuit welke hoek die komt hoeft bijna niet meer gezegd maar ik doe het toch maar: door het Vlaams Belang is een petitie gelanceerd ter ondersteuning van Leonard.
Actie tijdens Take Care Week
Mikpunt lanceerde het voorstel om opnieuw een optocht te houden door de straten van Mechelen op zaterdag 27 november. Dat is precies 9 maanden na de geslaagde actie van 27 februari naar aanleiding van de vorige homofobe opstoot van Leonard. Het voorstel wordt momenteel besproken bij çavaria en WJNH. Enkele medewerkers van ‘Leonard&Co’ die de vorige actie toen via een facebookgroep lanceerde zien het alvast zitten. De optocht zou middenin de ‘Take Care Week’ vallen, de solidariteitsweek met de hiv-patiënten. Een sterker signaal kan je bijna niet geven. Bovendien is het belangrijk dat wie zich getroffen voelt door de uitspraken van Leonard dat klaar en duidelijk kan manifesteren.